çiçek hastalýðý smallpox
Çiçek hastalýðý uygulanan aþýlama programlarý sayesinde 1977 yýlýnda tüm dünyadan kaldýrýlmýþtýr. Çiçek hastalýðý, Variola virüsü tarafýndan meydana getirilmektedir.
Hastalýðýn kuluçka süresi, virüs alýndýktan sonra ortalama olarak 12 gündür, ancak bu süre 7-17 gün arasýnda deðiþebilir.
Hastalýðýn baþlangýcýnda görülen þikayetler ve bulgular yüksek ateþ, halsizlik, baþ ve sýrt aðrýsýdýr. Hastalarda tipik olarak kýrmýzý döküntüler görülür: Döküntüler en çok yüz, kollar ve bacaklarda ortaya çýkar. Döküntüler düz (kabarýk olmayan) ve kýrmýzý lekeler þeklinde baþlar ve genelde tüm hepsi ayný zamanda baþlar. Ýkinci haftada bu düz-kýrmýzý lekelerin içi püy (cerahat) ile dolmaya ve kabuk baðlamaya baþlar. Üç dört haftanýn sonunda da döküntüler kabuk baðlar, ayrýlýr ve düþmeye baþlar. Hastalarýn çoðunda tamamen iyileþme görülmesine raðmen, %30 kadar hastalýk ölümle sonuçlanabilir.
Hastalýðýn kiþiden kiþiye geçiþi, hastalýklý kiþiden çýkan virüs içeren tükrük parçacýklarý ile olur. Çiçek hastalýðý olan kiþilerde bulaþtýrýcýlýk hastalýðýn ilk haftasýnda en yüksek düzeydedir: çünkü bu ilk hafta içerisinde tükrükte çok miktarda virüs bulunmaktadýr. Ancak bulaþýcýlýk döküntüler tamamen dökülüp ortadan kalkana kadar da devam edebilir.
Çiçek hatalýðýna karþý uygulanan rutin aþýlama programlarý 1972 yýlýnda sona erdi. 1972 yýlýndan önce veya 1972 yýlýnda çiçek aþýsý yapýlmýþ olan kiþilerin, þu an bu hastalýða karþý dayanýklýlýklarý (baðýþýk olup olmadýklarý) tam olarak bilinmemektedir yani belirsizdir. Dolayýsý ile þu an herkesin çiçek hastalýðýna karþý duyarlý olduðu kabul edilmektedir.
Çiçek hastalýðýna karþý toplumun aþýlanmasý þu an için önerilmediðinden, çiçek aþýsý üretimi yapýlmamaktadýr.
Çiçek virüsüne maruz kalan kiþilerde; eðer aþýlama 4 (dört) gün içerisinde yapýlýrsa hastalýðýn þiddeti azalabilir veya hastalýk hiç görülmeyebilir. Çiçek aþýsý, vaccinia adý verilen ve variola dan farklý canlý virüs içeren bir aþýdýr. AÞI VARÝOLA (ÇÝÇEK) VÝRÜSÜ ÝÇERMEMEKTEDÝR.
Çiçek hastalýðýnýn tedavisi bulunmamaktadýr, ancak þu an için aþý üretimi faaliyetleri ve tedavi edici ajanlarýn geliþtirilmesine yönelik çalýþmalar bulunmaktadýr.
Çiçek hastalýðýna yakalanan kiþilere destekleyici tedaviler önerilmelidir (serum takýlmasý, ateþ düþürücü ve aðrý kesici ilaç verilmesi gibi). Çiçek hastalýðýnýn üzerine bakteriyel bir enfeksiyon geliþmememesi için antibiyotik kullanýlabilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder