Böbrek Yetmezliði
Genel Bilgiler
Böbrek karnýn arka bölgesinde bulunan 100-150 gram aðýrlýðýnda bir organdýr. Normal kiþilerde sað ve solda olmak üzere iki adet böbrek bulunur. Toplumda yaklaþýk 1000 kiþinin bir tanesinde tek böbrek vardýr. Tek böbrekli olmanýn önemli bir sakýncasý yoktur.
Böbreklerin iþlevi
Böbreðin baþlýca iþlevleri vücut su, tuz, kalsiyum dengesinin saðlanmasý, idrar aracýlýðý ile zararlý maddelerin ve ilaçlarýn vücuttan atýlmasý ve hormon, þeker metabolizmasýna olan katkýlarýdýr. Böbrek yetmezliðinde böbreðin bu iþlevlerinde bozulma olur. Böbrek yetmezliði ani (akut) veya sinsi (kronik) seyirli olmak üzere iki þekilde geliþebilir.
Akut böbrek yetmezliðinin nedenleri
Çok sayýda neden vardýr;
1. Aðýr kanama, kusma, ishal, yanýk sonucu kan basýncýnda düþme
2. Gebelik: Kanamalar, gebelik zehirlenmesi, saðlýksýz koþullarda yapýlan düþükler
3. Kalp yetmezliði
4. Böbrek hastalýklarý: Nefrit, böbrek damarýnýn týkanmasý
5. Ýdrar yollarýnda týkanýklýk: Kanser, prostat büyümesi, taþa baðlý týkanma
6. Ameliyatlardan, özellikle büyük ameliyatlardan sonra
7. Ýlaçlar: Ýlaçlara baðlý akut böbrek yetmezliði sýk karþýlaþýlan bir sorundur, bu nedenle ilaçlar kesinlikle doktor denetiminde kullanýlmalýdýr.
8. Depreme baðlý kas zedelenmeleri
Kronik böbrek yetmezliðinin nedenleri
Türk Nefroloji Derneðinin verilerine göre;
1. Nefrit: Böbrek iltihabýdýr.
2. Þeker hastalýðý
3. Hipertansiyon
4. Taþ, týkanma, tümör gibi idrar yolu hastalýklarý
5. Böbrek kistleri
6. Diðer nedenler
Belirti ve bulgular
Gece idrara kalkma, halsizlik, nefes darlýðý, çarpýntý, idrar miktarýnda azalma, hipertansiyon, el, ayaklar ve göz etrafýnda þiþmedir. Böbrek yetmezliðinin erken dönemlerinde belirtiler çok silik olabilir, tek belirti sýk gece idrara kalkma olabilir. Gece idrara kalkma akþam çok sývý (çay, su, karpuz...) alanlarda veya prostat hastalýðý olanlarda da görülebilir. Gece idrara kalkan bir hastada baþka bir neden yoksa bunun nedeni böbrek yetmezliði olabilir. Bu nedenle sýk sýk gece idrara kalkanlarýn mutlaka böbrek yetmezliði yönünden araþtýrýlmalarý gereklidir. Bu amaçla kan ve idrar incelemeleri yapýlmalýdýr.
Taný
Böbrek yetmezliðinin tanýsý kanda üre veya kreatinin isimli maddelerin ölçülmesi ile mümkündür. Ýdrar incelemesi, radyolojik yöntemler, kanýn biyokimyasal incelemesi ve diðer laboratuvar incelemeleri böbrek yetmezliðinin nedenini anlamaya yöneliktir.
Tedavi
Akut ve kronik böbrek yetmezliklerinde tedavi farklýdýr. Böbrek yetmezliði tedavisi hastanýn özelliðine ve böbrek yetmezliðine yol açan hastalýða göre deðiþir. Tedavi kesinlikle bir doktor denetiminde olmalýdýr. Tedavide en önemli nokta eðer var ise kan basýncý düþüklüðü veya yüksekliðinin kontrol altýna alýnmasýdýr. Beslenme, sývý ve tuz dengesinin saðlanmasý ve ilaçlar diðer tedavi yöntemleridir.
Akut böbrek yetmezliði olan hastalarýn böbrekleri iyi ve yeterli tedavi ile genellikle düzelir. Böbrek yetmezliði ilerler ve kalýcý hale gelirse baþka tedavi yöntemleri gerekir:
1. Diyaliz
2. Böbrek nakli
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder