Ýnsüline baðlý diyabet hastalarýnýn en büyük hayallerinden biri enjeksiyonlardan kurtulmak.
Aslýnda 80 yýl önce diyabet ölüme yol açan bir hastalýktý. Ýnsülinin keþfiyle bu sorun sona erdi. Halen týp dünyasýnýn en büyük hedefi, bir yandan diyabeti tamamen tedavi etmek, diðer yandan kompikasyonlarýn geliþimini engellemek.
Tip 1 ve 2 diyabet tedavisinde þu anda týp dünyasý nerede?
Bugün tip 1 diyabeti olan hastanýn ömür boyu insulin kullanmayacaðýna, yakýn bir gelecekte tamamen insülinsiz bir yaþama geçeceðine inanýyoruz. Ancak o güne gelinceye kadar bize düþen görev, çok iyi þeker kontolü saðlayarak diyabete baðlý organlarda geliþebilecek hasarlarýn oluþumunu engellemektir.
Özetle bir yandan kan þekerini çok iyi dengede tutan tedavi yöntemleriyle komplikasyonlarýn geliþimini engellerken, diðer yandan hastalýðý tamamen ortadan kaldýracak giriþimler sürüyor.
Diyabet önlenebilir mi?
'Tip 1 diyabeti önleyebilir miyiz?' sorusunun cevabýna henüz olumlu yanýt alýnamadý. Þu ana kadar yapýlan tüm çalýþmalar olumsuzlukla sonuçlandý. Yani tip 1 diyabet önlenebilen bir hastalýk deðil. Halbuki tip 2 diyabet önlenebilir, geciktirilebilir bir hastalýktýr. Eðer bugün yaþadýðýmýz düzensiz, fazla kalorijenik yemek yeme ve egzersiz yapmama tarzýmýz devam ederse yakýn bir gelecekte tip 2 diyabet patlamasý olacak. Ýlaçla tedavi tabii ki deðerlidir. Ancak henüz o basamaða gelmeden koruyucu hekimliðin bize sunacaðý faydalar çok daha önemlidir.
Hastalýðý kronik olmaktan çýkarýp, tamamen tedavi etme yönünde geliþmeler var mý?
Þu anda tip 1 diyabetiklerde yapýlmaya çalýþýlan þey, hastalýðý tamamen ortadan kaldýrmak. Bunun için suni pankreas ve pankreas adacýk nakilleri, kök hücre çalýþmalarý ve genetik çalýþmalar sayýlabilir. Tip 2 diyabeti ise tamamen ortadan kaldýrmak þimdilik hayal. Bunun için yapýlmasý gereken en etkili yöntem çok basit: Yaþam koþullarýný düzenlemek.
Pankreas veya pankreas adacýklarý nakli, bir dönem týp dünyasýný heyecanlandýrdý.
Her þeyden önce diyabetik her bireye kolayca pankreas ve adacýk nakli yapýlabilir gibi yanlýþ bir düþünce var. Nakil yapýlacak pankreas veya adacýk nereden bulunacak? Nakledildiði vücutta yabancý olarak kabul edilen pankreasa karþý, vücudun göstereceði tepkiyi bastýrmak için vereceðimiz ilaçlarýn yaptýðý böbrek yetersizliðinden tutun da baþka bir dokuda tümör geliþme olasýlýðýna kadar oldukça ciddi sonuçlarý da söz konusu...
Sadece insülin yapmamak için bu riskleri göze almak kabul edilebilecek bir þey deðil.
Pankreas adacýk nakli, insülin tedavisiyle kontrol altýna alýnamayan kýsýtlý sayýda hastaya uygulanýyor.
Türkiye'de yapýlýyor mu?
Ülkemizde Akdeniz Üniversitesi ve Ege Üniversitesinde pankreas nakli artýk yapýlýyor. Akdeniz Üniversitesi'nde nakil sayýsý 10'a yaklaþtý. Pankreas adacýk nakli çalýþmalarý ise deneysel düzeyde ve hayvan çalýþmalarýnda Istanbul Týp Fakültesi Diyabet Grubu tarafýndan, Deneysel Týp Araþtýrma Enstitüsü'nde sürdürülüyor.
Bir çok hastalýk için ýþýk veren kök hücre nakli ve gen çalýþmalarý diyabet için ne öngörüyor?
Kök hücreden pankreas adacýðý üretme çalýþmalarýnýn olumlu sonuçlar verdiðini biliyoruz. Ýleride umut veren sonuçlar çýkacaðýný düþünüyorum. Gen çalýþmalarý ise henüz deneme döneminde.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder