Beyinde sinirler arasinda iletisimi saglayan bazi maddeler, besinlerle yapiliyor. B12 vitamini gibi besin ogeleri eksik alinirsa depresyon goruluyor. Sarap da maya hassasiyeti olanlarda depresyon nedeni. Seker ve hamur isleri panik atak yapabiliyoDepresyon, panik atak gibi bircok ruhsal hastaliktan hem korunmak hem de bu rahatsizliklari hafif gecirmek icin dogru beslenme cok onemli. Istanbul Teknik Universitesi Gida Fakultesi'nde de dersler veren beslenme uzmani Doc. Dr. Huriye Wetherilt, zihinsel islevlerle beslenme arasinda siki bir iliski oldugunu soyluyor. Kotu beslenme tarzinin depresyon basta olmak uzere pek cok rahatsizliga neden oldugunu anlatan Wetherilt'in sorularimiza yanitlari soyle:
Beslenme ruhu nasil etkiler?
Beynimizde, sinir sistemimizde, sinirler arasinda iletisimi saglayan norotransmiter denilen maddeler bulunur. Norotransmiterler, besinlerde bulunan ogelerden yapiliyor. Besin ogelerinin yetersiz alinmasi durumunda merkezi sinir sistemi yeterince calismaz. Depresyonda besin ogeleri kronik olarak eksik olursa beyinsel ve zihinsel islevler aksiyor. Ama bu besin ogeleri dengeli alinirsa hic olmazsa depresyonun etkinligi hafifletilir.
Panik atakta ise adrenalin hormonu etkin. Devamli pogaca gibi hamurlu, cok sekerli, gazli icecekler ve hazir meyve sulari tuketmek zararli. Cunku bunlar insulin hormonunda inis-cikislara neden oluyor. Bu beslenme tarzinda insulin salgisi artiyor. Bu durumda bobrek ustu bezleri adrenalin salgiliyor ve fazla heyecan, panik atak olusuyor. Kan sekeri hizli bir sekilde dusunce de depresif durum olusuyor.
Ne tip beslenme tetikliyor?
Beynimizi amino asitler besler. Depresyonda en onemli etken serotonin duzeyinin yetersiz olmasi. Serotoninin de ana kaynagi triptofan denilen madde. Amino asitlerden yetersiz beslenen kisilerde bu maddenin de eksik olmasi soz konusu. Depresyonun bir baska nedeni de adrenalinin az olmasidir. Adrenalinin kaynagi tyrison (trizon) amino asitidir. Tyrison'dan adrenalin yapiliyor, triptofandan da serotonin yapiliyor.
Amino asiti nelerden alabiliriz?
Amino asitler, vucut proteinlerimizi olusturur. Bunlar beyin hucrelerinin gelismesi ve normal calismasi icin elzem olan DNA, protein, enzim ve sinir hucreleri arasi iletisimi saglayan dopamin, serotonin, norepinefrin gibi maddelerin (norotransmitter) on maddeleridir. Amino asitler, yumurta, et, balik, sut, yogurt gibi hayvansal gidalarda beynin yararlanmasi icin en iyi oranlarda bulunurlar. Ancak mercimek, nohut, fasulyede de vardir.
Eger tam bugday unundan yapilmis ekmek veya tahil taneleriyle birlikte tuketilirlerse protein degerleri hayvansal proteininkine yaklasir.
Depresyon ve panik atakta nasil beslenmek gerekiyor?
Bu sorunlari olanlar seker, saf nisasta, kafein (cay, kahve, gazli icecekler), alkol ve katki maddeli besinleri cikarmali. Seker, saf nisasta ve kati yaglardan arindirilmis bir diyette balik, omega 3 yag asitleri, zeytinyagi, findik, gerekirse doktor kontrolunde B grubu, C ve D vitaminleri, demir, cinko, selenyum ve ozellikle magnezyum eklenir. Serotoninin yapiminda niacin, B6 ve cinko onemli. Niacini etten, ekmekten alabiliriz. Adrenalinde de niacin, folik asit ve B12 onemli. Kurubaklagiller, findik, badem, ceviz ve tam bugday ununda var bu maddeler.
B12 cok onemli ve bunu ancak et, tavuk, balik, yumurta, sut, peynir gibi hayvansal besinlerden alabiliyoruz. Nufusun yuzde 20-25'inde B12 yetersizligi var. Ayda bir-iki kez et yiyen, duzenli sut icenlerde yetersizlik olmamasi gerekiyor, ama olabiliyor. Nedeni, B12 vitaminin emilimi icin mideden salgilanmasi gereken bir maddenin yeterince salgilanmamasi. Bu madde vucutta dogal olarak var, ancak bazi kisilerde salgilanmadigi icin B12 vitamini vucut tarafindan emilemiyor.
B12 eksikliginde beyin ve sinir sisteminde geri donusu olmayan harabiyet olusur ve depresyona neden oluyor. Depresyonun bir nedeni de tiroid hormonunun yetersiz calismasidir. Psikiyatrlara basvuran hastalarin ilk once triodine bakilmali, ardindan antidepresan verilmeli.
Folik asit ve C vitamini de depresyonda cok onemli. C vitamini taze meyve ve ozellikle yesil yaprakli sebzelerde bulunuyor. Yine depresif hastalarda magnezyum yetersizligi olabiliyor. Depresyonlu hastalarda tablet seklinde verilebilir. Cinko duzeyi yetersiz olursa bu da depresyona neden olabilir. Ozellikle hamileler ve emzirenlerde eksiklik olusabiliyor. Keza hamilelik sirasinda ve sonrasinda depresyon goruluyor. Orta yasin uzerindekiler baliktan veya keten tohumundan omega 3 yag asitleri almali.
Tuketilen baligin kultur degil denizde yasayan balik olmasi onemli. Cok kilolu olmanin da getirdigi depresyonlar var. Ozellikle genc kizlarda bunu goruyoruz. Hamur, seker, tursu, sirke, sarap gibi gidalar maya hassasiyeti olan kisilerde depresyona neden olabiliyor. Bagirsak mukozasina hasar verdikleri icin vucuttan atilmasi gereken toksinler atilamiyor ve vucutta emilip depresyona neden olabiliyor.
Maya hassasiyeti nasil anlasilir?
Kan sekerinde dusmeler, bas agrilari, saclarda dokulme, tirnaklarda kirilmalar, genel bir nefes darligi seklinde kendini gosterebiliyor. Depresyonun kaynaginda bu hassasiyet yatabilir. Yine alerjilerde asiri histamin salgilanmasi depresyona neden olabiliyor. Genel olarak aldigi gidalarda agir ����l, aflatoksinler (kirmizi pul biberde, bulgur, misir, fistik ve cevizde bulunan kuf) depresyona neden olabilir. Cunku sinir sistemine zarar veriyor.
Menopozda soya fasulyesi
Regl donemi, dogum sonrasi ve menopozda gorulen depresyonlarda nasil beslenilmeli?
B tur depresyonlar hormon duzensizliklerine baglidir. Alkol, tuz, cay, kahve, kola gibi iceceklerle kati yaglarin sinirlanmasi; balik yaglari B6, kalsiyum, folik asit, cinko, magnezyum ve soya fasulyesi takviyesi bu sikintilarin giderilmesinde yararli. Soya ostrojeni, menopozda sik gorulen gece terlemelerini, ates basmalarini ve kemik yikimini kontrol altinda tutabiliyor
Depresyondaysak nasil beslenerek hastaligi hafifletiriz?
Dogal, dengeli, duzenli beslenir, katki maddeli urunler tuketilmezse hafifletilebilir. Tam bugday unundan yapilmis ekmek, peynir, kolesterolu yoksa tereyagi da yenebilir. Tereyaginin probiyotik etkisi de var. Ozellikle mevsiminde bol olan sebze ve meyveler tuketilmeli. Yogurt, sut, peynir yenmeli. B grubu vitaminler yeterince alinir, asiri unlu, sekerli, gazli iceceklerden uzak durulursa da depresyon hafif gecebilir. Depresif insana B grubu vitaminler, cinko ve C vitamini iceren antioksidan karisimli tabletler onerilebilir. Burada asiriya kacinilmamali fazla doz sinir harabiyetleri yapiyor. Ozellikle B6 vitamini hamilelerde fazla kullanildiginda dusuk yapabiliyor.
Ailesinde depresyon olanlar riski azaltabilirler mi?
Depresyon anne babada varsa cocukta da ciddi bir etken. Bu durumda beslenmeye dikkat edilmeli. Depresyonun onlenmesinde soya fasulyesi ve yumurtanin sarisinda bulunan lesitin, colin gibi maddeler onemli. Cunku bunlar norotransmiterlerin on ogeleri.
Gulemiyorsan, ogren...
Depresyon ve Panik Bozukluk Merkezi Yoneticisi Psikiyatr Dr. Nihat Kaya'ya gore hem depresyon hem de panik atakta yapilabilecekler var. Iste Kaya'dan 'Dogal On Altin Kural':
Dengeli, duzenli beslenmenin yani sira biyolojik saatin sonbahar-kis bakimini gerceklestirecek yiyecek iceceklere dikkat etmek.
Duzenli egzersiz, hareketlilik.
Aile degerlerini onemsemek.
Bilimsel bir arastirmaya gore hamile kalmak icin uzun sure bekleyen kadinlarin erkek bebek sahibi olma orani artiyor.
Bir tahrik olmaksiniz saldirarak isiran kedi ya da kopegin kuduz olmasindan suphe edilmelidir. Kuduz mikrobu isirilmis bolgeden vucuda girer. Isiran hayvanin gozlem altina alinmasi gerekir. 
Goguste sikistirici veya baski tarzinda agri ve dolgunluk hissi, kalp krizi gecirenlerde en sik rastlanan sikayet. Basta gelip gecici olabilir. Bu agri 15 dakikadan uzun suruyorsa kalp krizi akla gelmeli. Kisa suren agrilar, spazmla ilgili olabilir. Kalp krizinin oncusu niteligindedir ve gecer diye vakit gecirilmemeli. Gogus agrisi omuza, kollara, sirta, ceneye, mideye yayilabilir. 
Uzmanlar, okul kantinlerinde de incelemelerde bulunarak, hijyen sartlarina sahip olmayanlari Tarim Bakanligi'na bildiriyor. 
Erciyes Universitesi�nde gorevli Diyetisyen Dr. Nurten Budak, yumurtanin anne sutunden sonra en kaliteli protein iceren, buyume ve gelismeye katki sagladigi gibi goz sagligi ve bagisiklik sistemi icin gerekli olan A vitamini ile vucutta kan yapiminda rol oynayan demir icin iyi bir kaynak oldugunu soyledi. C vitamini yonunden zengin sebzeler ile makarna gibi tahillarin, protein, demir ve A vitamini icin iyi bir kaynak olan yumurta ile birlikte tuketilmesini isteyen Dr. Budak, �Yumurta ile sebzeler ve tahil grubu besinler birlikte tuketildiginde, yemekler daha dengeli hale gelmektedir. Yumurtali ispanak, kabak yemegi, menemen ve patatesli mihlama yumurtali sebze yemeklerine en iyi ornektir. Insan vucudunun ihtiyac duydugu vitamin ve minarellerin ayni anda alinmasi saglik acisindan son derece onemli. Ayrica, damak tadina uygun lezzetli yemekler ortaya cikiyor'' dedi.
Beyin hasari sonrasi olusan sonucun, hem hastalar hem de aileleri icin buyuk sosyal ve ekonomik onemi vardir. Bircok sebebe bagli olarak beyinde hasar olusur. Norolog Doc. Dr. Serdar Dag beyin hasari olusan hastalarin durumunu Mynet okurlari icin yazdi.
Beyin hasarlarini soylece siralayabiliriz.
Bu tur hastanin hastaliklarinin tedavisi yaninda; kaslari gelistiren enfeksiyonlari onleyen ruh halini duzenleyen ve bu tedavilerin yaninda hastayi gunluk hayat aktivitesini kazandiracak fizik tedavi yapmak gerekir ve bu sarttir. Biz bu tedavilere destek tedavisi diyoruz.Beyin hasarinin derecesine gore ve tedavinin iyi duzenlenmesi yuz guldurucu sonuclar vermektedir. Bu konuda deneyimli bir hekim iyi bir destek tedavisi ile basarili sonuclar alabilir. O halde; bu tur hastalari kaderine terk etmeyelim. Cunku bu tur hastalarin topluma kazandirilmasi ve aktivitasyonlarinin olabildigince iyi hale gelmesi destekten kurtulmasi hastanin kendisi kadar yakinlar icinde bir kazanctir. 
Uzmanlar, insanlarin davranislarinda etkili olduguna inanilan burclarin, yemek aliskanliklarinda da belirleyici oldugunu, bu nedenle diyet yaparken burca gore davranmak gerektigini belirttiler. Uzmanlar, diyet yaparken burclarin ozelliklerine uygun davranmak gerektigini belirttiler.IHA muhabirinin 
- Anne-baba sevgisi ve sefkatine doyan cocuklarin, hem ozguven hem de okul basarisinin daha yuksek oldugu bildirildi.
ISTANBUL (IHA) - Sigaranin, icerdigi 4 binden fazla zararli maddeyle insanda cinselligi oldurdugu bildirildi. Sigaranin, erkeklerde ejekulasyon (meni) miktarini ve spermlerin hareket yetenegini azalttigini vurgulayan uzmanlar, cinsiyet hormonlarinin da salgilanisini bozarak, cinsel istegin ve gucun azalmasina yol actigini kaydediyor.
Stresin insan sagligini onemli olcude olumsuz etkiledigi ilk kez bilimsel olarak kanitlandi.
YANI BUKADAY PRATIK BILGIDEN KIMSE YAYALANAMASA NE DIYIM AYTIK....