Alkol baðýmlýlýðý

Alkol baðýmlýlýðý

Tarihçe

* 8 bin yýl önce Mezopotamyalýlarýn arpayý ekmek yapmak için ilk ýslah etmesiyle bira yapýmý baþladý.

* 6 bin yýl önce Sümerler, Godin Tepelerinde (Batý Ýran ve Anadolu) bira ve þarap içiyorlardý.

* Paleolitik çaðda fermente edilmiþ meyve, tahýl ve baldan alkol yapýlýyordu.

* Metanol, Yunanca Methy ve Sanskritçe Madhu kelimelerinden gelir ve bal, sarhoþ eden madde anl****** gelir.

* Alkol kelimesi Arapçadan gelmektedir.

* Distilasyon, ÝS 8. yy'da Arabistan'da baþlamýþtýr.

Alkolizmin Kliniði

* Alkolizm, davranýþsal bir bozukluktur.

* Tekrarlayýcý olarak fazla miktarlarda alýnan alkole baðlý problemler geliþmesi anl****** gelir.

* Alkolik, kötü sonuçlar doðurmasýna raðmen, kompulsif bir biçimde alkol içmeye devam eder.

* Alkolizmde, alkol alýmýnýn sýnýrlanmasý ile ilgili kontrol kaybolmuþtur

Ýnsanlar neden içiyorlar?

- Zevk almak

- Duygudurumu düzeltmek

- Stresle baþa çýkmak

- Alkol içme arzusu (craving, aþ erme)

Alkoliðin hayatý

* Ýçenlerle arkadaþlýk eder, evlenir

* Ýçmek için her zaman neden vardýr: mutluluk, neþesizlik, gerginlik vs

* Ýçme fýrsatlarý sonsuzdur: maç, av, parti, tatil, doðum günü vs

* Alkolizm ilerledikçe problemler artar, yalnýz içmeye baþlar, gizlice içer, þiþeleri saklar, durumun ciddiyetini saklamaya çalýþýr

* Suçluluk duygusu geliþir, suçluluk ve piþmanlýk duygularýný bastýrmak için daha çok içmeye ve sabahlarý kalkýnca içmeye baþlar.

Alkolizmde kýsýr döngü

Suçluluk ve anksiyete nedeniyle daha çok alkol alýr, alkol aldýkça anksiyete ve depresyon derinleþir ve þu belirtiler ortaya çýkar: Uyku kalitesinde bozulma, gece uyanmalar, depresif duygudurumu, huzursuzluk ve sýkýntý hisleri, panik nöbetleri, göðüs aðrýsý, çarpýntý, nefes almada zorluk …...

Alkolizmde fiziksel bulgular

- Arkus senilis: gözün kornea tabakasýnda yað halkasý

- Acne rosecea : kýrmýzý burun

- Palmar eritem: avuç içinde kýrmýzýlýk

- Asteriksis: Elde flapping tremor (büyük amplitüdlü titreme)

- Sigara yanýklarý: parmak, göðüs vs'de

- Morarýklýklar (düþme ve çarpmalara baðlý)

- Hepatomegali (karaciðer büyümesi), karýn aðrýsý

- Spider anjioma

- Periferik nöropati (el ve ayaklarda his kusurlarý, uyuþma vs)

- Kan tetkiklerinde anormallikler: GGT, MCV, AST, ALT, ürik asit, trigliseritler, üre yükselir

Doðal gidiþ, cinsiyet farký

Erkeklerde daha erken baþlar (20 civarý), sinsi gidiþlidir, 30 yaþýndan önce problemleri farketmek zordur. 45 yaþýndan sonra baþlama nadirdir.

Kadýnlarda baþlangýç daha geç olur, depresyon daha sýktýr.

Alkolizm tipleri

Gamma tipi alkolizm: Çok aþýrý miktarda alkolün aralýksýz biçimde alýndýðý epizotlarýn yaþandýðý, ama aralarda alkol alýnmayan dönemlerin olduðu alkolizm tipi. Örneðin kiþi günler boyunca sýzýncaya kadar alkol alýp ayýlýr ayýlmaz içmeye devam eder. Saðlýk durumu nedeniyle içemez hale gelince birkaç gün hasta yatar, daha sonra 1-2 hafta alkol almaz ve sonra herþey yeniden baþlar. Bu kiþilerde temel problem alkol alýmý ile ilgili kontrol kaybýdýr, yasal ve sosyal problemler ön plandadýr. Bunun tersine "Fransýz tipi alkolizm"de kiþi sürekli olarak fazla ama aþýrý olmayan miktarlarda alkol alýr, alkol kullanýmý bir hayat tarzý haline gelmiþtir. Herhangi bir nedenle alkol içmeyi durdururlarsa alkol yoksunluðuna girebilirler. Uzun vadede saðlýk problemleri ortaya çýkar.

Tip A-B ya da 1-2: Erken yaþlarda baþlayan, ailede alkolizm öyküsünün varolduðu, antisosyal kiþilik bozukluðu ile birlikte sýk görülen kötü gidiþli alkolizm ve daha geç yaþta baþlayan, aile öyküsünün olmadýðý, daha çok depresyonun eþlik ettiði, daha iyi gidiþli alkolizm tipi.

Komplikasyonlar (alkolizmin sonuçlarý)

Sosyal:

Boþanma, terkedilme

Ýþ sorunlarý, devamsýzlýk

Ev-iþ-trafik kazalarý

Adli problemler

Týbbi: 1.Akut sorunlar 2.Kronik sorunlar 3.Yoksunluk belirtileri

Karaciðer harabiyeti, kardiyomiyopati (kalp büyümesi), anemi (kansýzlýk), yüksek tansiyon, trombositopeni (pýhtýlaþma saðlayan hücrelerde azalma), miyopati (kas yýkýmý), kanser, teratojenite (anne karnýndaki bebekte anormallikler), pankreatit (pankreas iltahabý), pnömoni (zatüre), merkezi sinir sistemi bozukluklarý (retrobulbar nörit,Wernike-Korskof Sendromu ve bunamasý, serebeller atrofi)

Alkol Yoksunluðu belirtileri

Otonomik hiperaktivite (terleme, nabýz 100'ün üstünde)
titreme
uykusuzluk
bulantý ve kusma
geçici halusinasyon ve ilüzyonlar: alkolü býraktýktan sonra 1-2 gün içinde görülür.
psikomotor ajitasyon
anksiyete
grand mal konvülzyonlar (epileptik nöbetler): alkolü býraktýktan sonra 2 gün içinde görülür.

Deliryum tremens: Uzun süre fazla miktarda alkol alan kiþilerde alkolü kestikten 2-3 gün sonra ortaya çýkabilen, ölüm riski taþýyan bir tablodur.

Bilinç ve konsantrasyon bozukluðu, görsel halusinasyonlar (gerçekte var olmayan þeylerin görülmesi), bulunduðu zamaný ve yeri karýþtýrma ile kendini belli eder, hýzlý baþlayýp dalgalý bir seyir gösterir.

En sýk eþlik eden psikiyatrik bozukluklar:

- Majör Depresyon: Alkol baðýmlýlarýnýn %30-50'sinde görülür

- Anksiyete bozukluklarý: %30 sýklýktadýr. Erkeklerde sosyal fobi, Kadýnlarda agorofobi sýktýr.

- Ýki uçlu duygudurum bozukluðu (manik depresif b)

- Diðer madde baðýmlýlýklarý: baþta sigara olmak üzere esrar vs.

- Kiþilik Bozukluklarý: antisosyal ve sýnýrda kiþilik bozukluklarý.

Alkolizm tedavisi

* Alkolikler tedavi için baþvurduklarýnda genellikle 'dibe vurmuþlardýr' yani saðlýk, aile, meslek, sosyal yaþam vb yönlerden büyük kayýplara uðramýþ ve çaresiz duruma düþmüþlerdir. Bu hale düþmeden pek çok alkolik bu zevki terketmeye yanaþmaz, ya da buna karar verse de kolayca vaz geçer. Önemli olan bu denli kayba uðramadan bu kýsýr döngüyü durdurmaktýr. Bu nedenle kiþinin alkolik olduðu yani alkol karþýsýnda zayýf, hatta alkolün esiri olduðunu farkedip kabullenmesi düzelmenin baþlangýç noktasýný oluþturur. Erken dönemdeki alkoliklerin bu gerçeði farketmeleri için "motive edici görüþmeler" yapýlýr.

* Alkolizm tedavisi yoksunluk belirtileri kalktýktan sonra baþlar

* Hedef ayýklýktýr (sobriety): Eþlik eden psikiyatrik bozukluklarýn ayýrýcý tanýsý ve tedavisi için de bu önemlidir.

* Ekip tedavisi gerekir

* Tedavi hastanýn ihtiyaçlarýna göre seçilmelidir.

* Tedaviden sonra uzun süreli izlem gereklidir. Kiþi uzun süre hastanede kalsa bile daha sonra izlenmezse alkole dönmesi kolaydýr. Düzenli aralýklarla görüþmelere ya da kendine yardým gruplarýna katýlmalýdýr.

* Nüksler (tekrarlamalar) ilk 6 ayda en sýktýr.

Ýlaç tedavileri

* Disulfiram (Antabus)

* Antidipsojenikler:

Naltraxone, Acomprasate

* Seratonerjik antidpresanlar

* Lityum

Psikoterapi

* Sýcak ama biraz otoriter bir yaklaþým gereklidir.

* Adsýz Alkolikler gibi kendine yardým gruplarý tedaviye entegre edilmelidir.

* Davranýþçý-kognitif tedaviler iyi sonuç verir.

* Eðitimsel faaliyetler tedavinin önemli bir parçasýdýr.

* Psikoterapilerde iç görü üzerinde yoðunlaþýlmamalýdýr. Psikanaliz gibi bu türdeki terapiler alkol kullanýmýný daha da arttýrabilir.

* Hastanýn içinde bulunduðu aile ele alýnmalýdýr, çünkü alkolizm bir "Aile Hastalýðý"dýr