SIfali BItkIler....

ADACAYI (Salvia officinalis)

Ballibabagillerden olan Adacayi, Disotu ve Meryemiye diye de taninir. Akdeniz kiyilarinin kir bitkisidir. Ulkemizde kisin sert gecmedigi yorelerde, bahcelerde de tohumlardan uretilir. Hafif kirecli, kolay su geciren, kuru topraklari sever. Tohumlari Nisan ve Eylulde ekilir. Sifasi kenarlari tirtilli, burusuk gorulen, acik yesil yapraklarindadir. Taen , ucucu yag, aci madde ve B vitamini icermektedir. Iki cesit adacayi vardir.

1)Bahce Adacayi (Salvia officinalis): Gercek Adacayidir, sifalilik bakimindan daha etkilidir. 30-70 cm boyunda menekse renkli cicekleri halka dizilislidir. Karsilikli olan beyaz keceli yapraklari gumus gibi parildar ve acimtirak itirli bir koku yayar. Bahce Adacayi gunesli yerde yetistirilmelidir. Don olayina karsi duyarli oldugu icin kis boyunca cam dallari ile ortulmelidir.

2)Cayir Adacayi (Salvia pratensis):Cayirlarda, bayirlarda ve meralarda yetisir.Cevresine itirli hos bir koku yayan koyu mavi menekse renkli ciceklerinin piriltisi uzaktan secilebilir.
Yapraklar, ciceklenme baslamadan Mayis ve Haziran'da toplanmalidir. Bitki kuru ve gunesli gunlerde, eterli yaglar olusturduktan sonra, yapraklar ogle gunesinde toplanir ve golge yerde kurutulur, yil boyu kullanilir.

*Adacayi, tum bedeni guclendirir , kalp krizi tehlikesini azaltir ve koturumluklerde oldukca faydalidir. Adacayi sirkesiyle de, yatalak hastalara uzunca bir sure masaj yapilirsa rahatlatici ve canlandirici etkisinden faydalanilir.

*Gece terlemelerinde lavanta ile kullanilir. (gunde iki fincan) Mikroplu hastaliklarin neden oldugu gece terlemelerini keser.

*Kramp, omurilik rahatsizliklari, beze hastaliklari ve organ titrekliklerinde basari ile kullanilir. (gunde iki fincan cay)

*Kan temizleyici etkisi vardir. Karaciger hastaliklarinda faydalidir , vucuttaki toksinleri atar, safrayi soker. Mide ve bagirsak gazlarini, bulantiyi giderir. Mide sularinin duzenli calismasini saglar. Hazmi kolaylastirir , istah acicidir, ulsere ve ishale iyi gelir.Idrari artirir. (gunde en fazla 3 kahve fincani ) Kansizligin iyilesme doneminde icilir.

*Bobrek ve mesane taslarini daha rahat dusurmek icin 80 gr olan yarim avuc Adacayi 1litre suda haslanir. Seker ve kucuk bir parca limonla cay gibi icilir.

*Adacayi Papatya ile icilirse daha etkili olur. (bir-iki bardak ,bal ilave edilir)

*Grip ve soguk alginliginda ve bunlardan ileri gelen adale agrilarinda kullanilir .Antiseptiktir , atesi dusurur ve vucudu dinlendirir. Bademcik iltihabi , bogaz hastaliklarinda adacayi ozellikle onerilir. -Bir bardak sutun icine bir tatli kasigi adacayi ufalanip ilave edilir , bes dakika kaynatilip demlenir.Bir tatli kasigi bal ilavesi ile sicak icilir, gece icilirse rahat uyumayi saglar,Terletir, atesi dusurur, bogmacada en iyi formuldur.

-Bademcik iltihaplari icin ciceklerinden elde edilen mayi ile gargara daha etkili olur.

-15gr Adacayi 1lt suda kaynatilarak sicak olarak bol bol icilir.

-Adacayi kaynatilarak icine biraz sirke ve bal eklenip gargara yapilir. Bu formul diseti kanamalarinda da daha etkilidir.

-Cay olarak demlenip bal ve sirke ilave edilerek icilir.

-Dis iltihaplanmalarinda kanayan ve sallanan dislerde ve dis eti cekilmesinde iyi gelir.Gargara yapilir veya caya pamuk batirilarak hasta bolgeye tampon uygulanir.

-Toz haline getirilen Adacayi yapraklari, dis temizliginde kullanilir. Disleri saglamlastirir, beyazlatir.

*Sinir yorgunlugu ve dol yatagi hastaliklarinda da arasira Adacayi oturma banyolari alinmalidir. Depresyon ve el titremeleri icin faydalidir. Astim sikintilarini giderir. Adet duzensizliklerini ve sancilarini iyilestirir, rahim iltihaplarini giderir.

*Seker hastaliginda, cay sekersiz icilir.

*Yaralar, iltihapli yaralar ve cibanlar (apseler) kaynatilmis Adacayinin suyu ile pansuman edilebilir.Yapraklarindan elde edilen Adacayi tozu da kullanilabilir.

*Bocek sokmalarinda, sokulan yere ufalanmis Adacayi yapragi uygulanir. Yapraklari ezilip merhem haline getirilerek sivrisinek, ari vs. sokmalarinda surulurse aciyi dindirir, kasintiyi onler. Ayrica emziren annelerin cok fazla sutu aktigi taktirde bu merhem meme ucuna surulurse, sutun asiri akmasini onler.

*Cocuk sahibi olmak isteyen kadinlarinda Adacayi icmeleri faydalidir.

*Adacayi, Ihlamur ile beraber oksuruk kesici, Nane ve Kekik ile kaynatilmis suyu mideyi duzenlemek icin verilir.

*Adacayi, koku degistirici olarak, su ile kaynatilir ve cikan buharin kokuyu almasi saglanir.

*Yemeklere, izgaralara etlere, corbalara ekilir.

*Saclarin bakiminda , saclarin fazla yagini alip deriyi temizler , olu hucreleri yok eder. Sac derisini canlandirir , sac dokulmesini onler , derinlemesine temizlik saglar. Adacayinin yagi papatya ile birlikte kullanilirsa daha faydali olur.

Saclar icin besleyici ve etkili bir toniktir; 8 bardak kaynatilmis suya bir avuc Adacayi konur , ustu kapali bes dakika kaynatilir , 30 dakika demlenir , suzulur.Her banyodan sonra, sac dipleri bu tonik ile ovulur , durulanmaz , soguk kullanilmasi daha etkilidir. Ayni zamanda papatya ve adacayi icmeye devam edilir.

Adacayi ezilerek elde edilen mayi ile masaj yapilan saclar siyahlasir ve gurlesir.

*UYARI: Luzumundan fazla kullanilirsa,(gunde 3 kahve fincanindan fazla) vucuda zarar verir, zehirlenmelere sebep olur. Damakta sismeler meydana gelir. Doktora basvurulmalidir. Cocuklara az miktarda verilebilir.

KULLANIM BICIMLERI

Cay hazirlamak: Bir cay kasigi bitki, ceyrek litre suda haslanir ve demlenmesi icin kisaca beklenir.

Adacayi sirkesi: Genis agizli bir sise, bogazina kadar Yabani Adacayi ile doldurulur. Ciceklerinin ustune cikacak kadar Dogal uzum sirkesi eklenir ve sise 14 gun guneste veya sicak bir yerde bekletilir.

Oturma banyosu: Iki avuc dolusu yaprak soguk suda gece boyunca bekletilir. Ertesi gun kaynama derecesine kadar isitilir ve banyo suyuna eklenir.