Cocuklar icin beslenme rehberi

Amerikali uzman Sue Gilbert cocuklar icin iyi bir beslenme nasil olmali konusuna kendi bilgi ve deneyimlerine dayanarak aciklik getiriyor:

Cocugunuzun yurume doneminin baslamasindan sonraki yillar firtinadan sonraki sessizlige benzer. Cocugunuz artik daha oturmus, sevdigi ve sevmedigi yiyecekler dogru ve iyi bir bicimde belli olmus, buyume yavas yavas rayina oturmus, ve siz aile olarak, sonunda cocugunuzun ne yiyip ne yemedigi konusunda bazi endiselerinize ragmen cocugunuzun pek cok seyi iyi yaptigini bilmenin rahatligi icerisindesinizdir. Bununla birlikte yine de cok fazla rahat olmanin zamani degildir. Yeme aliskanligi, belli bir duzene oturtulmasi ve saglamlastirilmasi gereken tum yasam boyunca devam eden bir olgudur.Bu zaman, cocugunuz icin eve getirdiginiz ve ogunlerde onune sundugunuz yiyeceklerin saglikli ve lezzetli olduguna emin olmaniz gereken kritik zamandir.Olusturdugunuz yemek ogunu ornekleri ve bildiginiz beslenme bilgileri,cocugunuzun yiyecek secimindeki onemli faktorlerdir.Beslenme bilginizi ogun planina kattiginiz zaman, cocuklar yedikleri yemekler konusundaki pozitif davranislarini gelistirirler.Bundan otesi siz cocuklariniz icin bir ornek teskil edersiniz.Duzenli olarak sizin yediginiz ve tercih ettiginiz yiyeceklerin, cocugunuzun yiyecek tercihlerinde mutlak etkisi olur.Onlar sizin nutuk verdiginiz seyleri uygulayip uygulamadiginizin farkinda olacak yastadirlar.Eger sut onemli ise, neden diyet soda iciyorsunuz? Aile ve cocuk arastirmalarinda cocuklar ve ailelerinin aldigi kaloriler, karbonhidratlar ve yaglar konusunda positif bir iliski oldugu saptanmistir. Nebraska "da yapilan baska bir calismada cocuklara ogunlerinde eslik eden biri varsa daha iyi yemek yediklerini gosteriyor.Daha sisman cocuklar ve annelerine nazaran, zayif cocuklar ve onlarin anneleri daha cok konusup daha az ve yavas yemek yiyorlar.Bu ailelerin cocuklariyla harika sohbetler yaparak yemek yemesi icin iyi bir neden.Cocugunuzun kendine ozgu olan aclik ve doygunluk hislerini kendi kendine anlama yetenegini canli tutun ve bu yeteneklerine gore hareket etmelerini saglayin.Cocuklar kalori aldiklarinda kendi kendilerini cok iyi ayarlayan kisilerdir.Dr. Leann Birch tarafindan hazirlanan bir calismada, cocuklarin %95"i sabahlari az kalori yogunluklu kahvalti alan cocuklara nazaran, sabahlari yogun kalorili kahvalti yapan cocuklarin bir sonraki oglen yemeginde daha az yedikleri gorulmustur.Buna nazaran bu oran yetiskinler icin sadece %60"tir. Cocuklariniza tabaklarindaki herseyi yemeleri uzerine eger istemiyorlarsa baski yapmayin.

Televizyon ve yiyecek secenekleri

On yasindan daha kucuk cocuklar kendilerinden daha buyuk kardeslerine kiyasla TV reklamlarini daha yakindan takip ederler.Bazilari hatta reklamlarla programlari ayirt edemezler.Yiyecek reklamlarinin cok onemli bir kismi cocuk programlarinda gosterilir.Bu reklamlarin cogu beslenme ve yiyecegin besin kalitesi uzerinde durmazlar ve daha cok tatliligi cikolatali olup olmadigi gibi konulari islerler. Sunduklari yiyecekleri fiziksel ihtiyaca gore degil daha cok tadi ile ilgili secim icin izleyiciyi tesvik ederler. Elbette tadilan yemegin tadi iyi olmali ancak bu yiyecek seciminin sadece bir yonunu teskil eder. Bu reklamlar, eger izlemesine izin verdiginiz takdirde cocugunuzun beslenme aliskanligini cesitli yollarla etkileyecektir:

Reklamlar satin almayi etkiler
Yiyecegin kullanilmasinda acligi gidermekten ziyade baska amaclari etkiler.
Reklamlar nadiren tuketilen yiyecekle onun saglik uzerindeki etkisi arasindaki iliskiden bahseder
TV izlemenin oturarak yapilan bir eylem olmasi nedeniyle cocugunuzun sismanlasmasi ile ilgili olmasi acisindan da TV izlemenin etkileriyle savasmak gerekir. TV izlemek ile saglikli beslenme arasinda saglam bir iliski varmis gibi gorunmese de bu cocuklarla baslar. Bu problemle mucadele etmenin en iyi yolu, izlendiginde TV"yi sinirlayin, reklamlari incelemek icin zaman ayirin boylece cocugunuz pazarlama uzmanlarinin taktiklerinden korunmus olabilir. Sunu unutmayin ki bu marketing uzmanlari reklamlara ve yiyecek dizaynina baslamadan once cocuklara danisirlar.

3-7 yas arasindaki cocugu beslemek

Cocuklarin istahlari istikrarli bir buyume donemine girmesiyle gelisir.Cocuklarin hala bu donemde kesin olarak begendikleri ve begenmedikleri ve hatta kisiye ozel yeme davranislari,tabagindaki yiyeceklerin birbirine dokunmamasi gibi,olabilir. Onlarin bu iyi huylu tuhaf davranislarinin gelip gecici olduguna emin olarak kabullenin. Cocugunuzun sevdigi ve sevmedigi seylere saygi gostermeniz, onlari yemelerini istediginiz yeni bir yiyecegi denemek icin daha da istekli yapacaktir. Cocugunuzun buyumesiyle, daha fazla ve daha az siklikta gunde ortalama bes yada birkac defa yiyebilirler Uc doyurucu ogun ve birkac ogun aralarinda yenen hafif yiyecekler-meyva.cerez tatli gibi (Okul sonrasi alinan hafif yiyecekler normal bir ogun olarak gereklidirler).Yeni yiyeceklere karsi dereceli bir kabullenme gorebilirsiniz. Pek cok cocuk tanidik olmadiklari yiyecekleri red etmeye ve sebzeleri pas gecmeye devam ederler.Sade ve karisik olmayan tabaklari, firinda pisirilen toprak veya cam kaplara gore daha cok sevdikleri gorulur ve oda sicakligindaki, yiyeceklerden hoslanirlar.Cogu cok kuvvetli tadi olan yiyecekleri red eder ve buyuk porsiyonlu yiyeceklerle ilgilenmezler.

Saglikli beslenme gereksinmelerini karsiladiklarindan emin olmak icin asagida gunluk olarak cocugunuzun yemesi gerekenleri veriyoruz.

2 ya da 3 bardak sut (ya da 15 gram peynir yada biraz yogurt her bir bardak sut ile)

yaklasik 50-60 gramlik iki porsiyon et ( ya da bir yumurta, yag, baklagil)
Yeterli miktarda sebze ve meyva (bir elma, yarim muz,uc havuc parcasi, patates puresi,dort ya da bes cilek, yarim bardak meyva suyu)

Dort porsiyon tahil yiyecekleri ( bir dilim ekmek, yarim bardak makarna,yarim bardak pisirilmis tahil turu)

Ogun saatlerini duzenleyin. masaya oturdugunda ac oldugundan emin olun, boyle olunca cocugunuz sadece yemege egilmekle kalmaz, yiyecekten hoslanir da.Hatta cocugunuz acikmis bile olsa cocugunuzun yemek icin beklemesi icin ona yardimci olabilecek yontemler gelistirin. Eger gerekliyse onu yemegin yapildigi yerden uzak tutun.Belki baba neden yemegin masada yenmesi gerektigine dair iyi bir hikaye okuyabilir. Yeme becerileri hala gelistirilmektedir. Cocugunuzun ara sira yiyecegi dokebilecegi ve tabaginin etrafini pis ve daginik birakabilecegi kacinilmazdir.Cocugunuzu ne kadar az elestirirseniz beslenme aliskanligi o kadar iyi olacaktir. Arastirmalar gosteriyor ki cocuklar ne kadar elestirilirse o kadar az iyi besleniyorlar.Bu demek degildir ki bir takim gecerli sinirlar koyamazsiniz.Birtakim mutlak davranislar masaya bagli degildir.

Az yagli diyet cocuklar icin uygun mu?

Amerikali uzman Sue Gilbert bir annenin tum aile icin dusuk yagli diet programi uygulayip uygulayamacagi sorusuna soyle aciklik getiriyor:

Bu gunumuzde pekcok ailenin yuzlestigi bir sorundur. Cocuklar ici az yagli diet uzerine hala calismalar suruyor.Bu noktada calismalar gosteriyor ki cok kati bir bicimde sinirlanan yag ozellikle 10 yasin altindaki cocuklarda uzun vadede saglikli olmak icin fayda saglamiyor ve bazi negatif sonuclari olabiliyor.Iyi yemeyen ve iyi bir gelismesi olmayan cocuklar icin yag kisitlamasi sakincalidir. Ayrica sunu aklinizda bulundurun ki bazi cocuklar onlara ne kadar yagli yiyecek yedirdiginize onem vermezler.

Yukariaki soruyu soran aile orneginde evdeki herkesin ihtiyacina tam uyacak bir yiyecek bulmak kolay olmayacaktir.Dusuk yagli yiyecekleri tum aile icin duzenleyebilirsiniz ve cocuklar icin sizin ve kocanizin yemeyecegi daha yuksek yagli yiyecekleri cocugunuz icin ilave edebilirsiniz. Ornegin, ikinizde yagsiz sut icerken cocuklariniz yagli sut icebilir. Siz yagli yiyacekler yerken cocugunuz tam yagli bir yogut yiyebilir.Sabah tostarini ve aksam ekmeklerini yaglayip kendiniz icin yagsiz olani yiyebilirsiniz. Kendi salatanizi yagsiz bir sosla suslerken, cocuklarinizinkini normal soslarla susleyebilirsiniz.

Ayrica ogunlerinizi de siz ve kocaniz ve cocular arasinda ikiye ayirabilirsiniz. paylasilacak tabaklari bir kenera koyarak. Ornegin, bir tencere makarna pisirin, cocuklarin makaranasina peynir sosu ilave edin sizinkini ise yagsiz domates sosu ile susleyin. Bir kase salatayi ve bir somun tahilli italyan ekmegini paylasin.

Ogun aralarinda yenen hafif seyler, cerez, meyva, tatli gibi seyler sizi sismanlatmaksizin cocugunuza verebileceginiz ilave yag ve kalorileri icerir. Cocuklarin yetiskinlerden daha fazla bu tur hafif yiyeceklere ihtiyaclari vardir (meyva, cerez, tatli gibi).Onlara dusuk yagli ogunler sunup sonra onlara kendinizin katilmayacagi yag iceren hafif yemek ve cerezleri sunarak eksikligi giderebilirisiniz.

Eger bunlarin zor oldugunu dusunuyorsaniz,siz ve esiniz icin yapilacak en iyi sey,cocugunuz icin gerekli yagli yemegi seciyorsaniz, yediklerinizin MIKTARINI kisin. Enerji ihtiyacinizi karsilamak icin az yada cok yag almalisiniz, yag paketlerinin kalori etkisi protein ve karbonhidrattan daha kuvvetlidir. Ayrica dikkat etmediginiz yukarida bahsedilen hafif seyleri gun boyunca almadiginiza cok dikkat edin ornegin, artan yemegi yemek yada susadiginizda su yerine meyva suyu icmek gibi.

Ve elbette ki, her gun gayretli bir sekilde jimnastik yapinki bu en saglikli seydir.Kilo kontrolu icin bu sadece yeterli degildir fakat cocuklariniz icin iyi bir ornek olusturur.Egzersiz yapmak muthis bir stress gidericidir ve ayni zamanda bu evde cocuklarinizin da yapmasi gereken birseydir.

Kati yiyeceklere baslangic: Bebegim ne zaman hazir olacak?

Amerikali uzman Debbi Donovan dort aylik kizi olan bir annenin sorusunu gundeme getiriyor. Anne dort aylik kizlarinin sadece emzirme yontemiyle yeterince beslendigini ,saat uyudugunu soyluyor ve soruyor bebegime ne zaman kati yiyecekler sunmaya baslamaliyim?

Cocuk doktorlari American akademisi bebeklerin 4 ve 6 ay arasinda olanlarinin kati yiyeceklerle tanismasini tavsiye ederler. Kati yiyecekler bebegin artan demir ve protein ihtiyacini karsilamaya yardim ederler. Emzirme bebeklerin besin ihtiyaclarinin % 75"ini karsilayan bir beslenmedir ve ilk yillarinin ikinci yarisinda da devam etmelidir.

Alti aylik bir bebek kati yiyeceklere karsi ilgi gosterir. Cocugunuz desteksiz olarak dik oturur, kucuk nesneleri secer ve sizin tabaginizdakilerle cok ilgilidir. Kati yiyecekleri secmek icin keyfi bir zaman secmektense bebeginizin ilgi isaretini gozlemlemek daha onemlidir.Tum bebekler kati yiyeceklere hazir olmalari ve ilgilenmeleri ayni yaslarda olur.Alerjiye egilimi olan bebekler kati yiyecekleri 9 aylik olana kadar red ederler.

Kati yiyecekleri bebeginize yedirirken yavas hareket edin.Ilk once emzirin, ve sonra bebeginize yarim cay kasigi yeni yiyecekten sunun.Muzlar ve tatli patatesler baslangic icin mukemmeldirler. Bunlar besleyicidirler ve bebekler bunlarin tadlarindan hoslanir gorunurler. Yeni kati yiycekleri verdikten sonra bir hafta bekleyin ki bebeginizin alerjik bir reaksiyon gosterip gostermedigini gozlemleyebilesiniz. Bu reaksiyonlar kurdesen,tahris etme, karin agrisi ya da herhangi bir enfeksiyon olabilir. Eger bebeginiz belli bir yiyecege karsi reaksiyon gosteriyorsa onu yemek dietinden cikarin. Eger cok siddetli bir reaksiyon gosteriyorsa doktorunuza bundan bahsedin.