10 Nisan 2007 Salı

Hava kirliligi hangi hastaliklari korukluyor?

Akciger hastaliklarinin sonbahar ve kisin artmasi surpriz degil. Havalar degismeye, sogumaya basladi mi hastaneler oksurenlerle, atesi cikanlarla, gogsu hirildayanlarla, nefesi tikananlarla dolup tasmaya baslar. Su gunlerde bir gogus hastaliklari kliniginde yatak bulmak icin mutlaka kuvvetli bir torpile ihtiyac oldugunu soyleyeyim, siz anlayin. Cerrahpasa Tip Fakultesi Gogus Hastaliklari Bolumu Ogretim Uyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Kucukusta yazdi.

Bizim hasta sayimizdaki bu mevsimlik artisin pek cok nedeni var, ama iclerinde en onemlisi hava kirliligi.

Hava kirliligi ayni trafik yogunlugu gibi, bir buyuk sehir problemi. Nasil koylerde, kasabalarda, kucuk sehirlerde trafik dert degilse, hava kirliligi de oralarda problem degil.

ESAS DERT KISIN BASLIYOR

Hava kirliliginin asil olumsuzluklari kisin ortaya cikiyor. Cunku, bir kere yazin Istanbul gibi, Ankara gibi buyuk sehirler adeta bosaliyor. Parasi olanlar deniz kenarlarina, otellere motellere pansiyonlara, garibanlar da koylerine, kasabalarina gidiyor. Buralarin havasinin suyunun Istanbul'a hic mi hic benzemedigini soylemeye gerek yok sanirim.

Yazlari, insanlarin zengini de fakiri de zamanlarinin cogunu denizlerde, baglarda, bahcelerde, yaylalarda yani acik ve temiz havada geciriyor.

Havalar sogumaya basladi mi… bavulunu, cantasini toplayan tekrar yollara dusuyor. Cunku, izinler bitiyor, okullar aciliyor. Insanlar sehirlere dolusmaya basliyor.

Fabrikalar tam kapasite faaliyete geciyor, bacalari daha cok tutuyor. Trafik her gecen gun yogunlasiyor. Havalar sogudukca kaloriferler, sobalar yanmaya basliyor.
Ve, soludugumuz hava, sinsi sinsi kirleniyor.

COCUKLAR ICIN TEHLIKE DAHA BUYUK

Cocuklar hava kirliliginden buyuklere gore daha cok etkileniyorlar, cunku akcigerlerimizdeki hava keseciklerinin %80' i dogumdan sonra olusuyor ve gelisme ergenlige kadar da devam ediyor. Bu yuzden, ozellikle hayatin ilk yillarinda maruz kalinan olumsuzluklar akcigerleri daha fazla etkiliyor.

Cocuklar ayrica, eriskinlere gore daha cok nefes alip verdikleri ve fiziksel aktiviteleri daha fazla oldugu icin de hava kirliliginden daha cok zarar goruyorlar. Bir de bunlara cocuklarin zamanlarinin daha cogunu disarida gecirdiklerini de eklemek l�zim.

Hava kirliligi kurbanlari listesinde bebek ve cocuklari yaslilar ile kalp ve akciger hastaligi olanlar takip ediyorlar.

PEK COK KIRLETICI VAR

Kursundan karbon monoksite ozondan kukurt dioksite partikullerden azot oksitlerine pek cok kirletici olabiliyor soludugumuz havada.

Bunlar icinde ozellikle ozonun, azot oksitlerinin ve partikullerin solunum yollarimiz icin ne kadar toksik, yani zararli oldugunu cok iyi biliyoruz.

Hava kirliligi, cocuklarda akciger gelisimini geciktiriyor ve solunum fonksiyonlarinda azalmalara yol aciyor. Ayrica, astim krizlerinin, KOAH ataklarinin, bronsitten zaturreeye kadar cesitli solunum yollari enfeksiyonlarinin, kalp ve akciger hastaliklari nedeniyle hastaneye yatislarin, bu hastaliklara bagli olumlerin ve akciger kanserinin olusumunda hava kirliliginin onemli rolu var.

NELER YAPMALI

Hava kirliliginden olabildigi kadar az etkilenmek icin en azindan kirliliginin ve sisin yogun oldugu saatlerde mumkun ise disari cikmayin. Bunun bebekler, yaslilar ile kalp ve akciger hastalari icin daha da onemli oldugunu unutmayin. Disari cikmaniz kacinilmaz ise fazla efor harcamayin. Agizdan degil, daima burundan nefes alip verin. Evinizin, arabanizin kapi ve pencerelerini siki kapatin. Kapali mekanlarin havasinin temiz olmasina dikkat edin; hava temizleyici aletlerden yararlanin.

Hiç yorum yok: