16 Nisan 2007 Pazartesi

Uzun Yasamin Recetesi

Mehmet Oz ile uzun yasamin recetesi:

Dunyanin en unlu kalp cerrahi Prof. Dr. Mehmet Oz'e gore kalp krizinin baslica nedeni asiri kilolar. Yaptigi buluslarla Amerika'da 'milenyum doktoru' secilen unlu kalp cerrahimiz Prof. Dr. Mehmet Oz, uzun ve saglikli yasamanin recetesini verdi.

Gunde sekiz bardak su icmek kalp krizi riskini yari yariya azaltiyor
Dunyaca unlu Prof. Dr. Mehmet Oz, kalp krizinden korunmaniz icin onerilerde bulundu: Asiri sismanliktan kacinin. Kolesterol seviyenize dikkat edin. Son yapilan bir arastirmaya gore, gunde bes bardagin uzerinde su icenlerde kalp krizi gecirme orani yari yariya azaliyor; sekiz bardak su icin. Son tavsiyem ise, hayatta bir amaciniz olsun


* Yaklasan kalp krizi hissedilir mi?
Bircok insan kriz yaklastiginda uyari sinyalleri alacagini dusunuyor ama dogru degil. Yaniliyorlar. Hastalarin yuzde 50'si hicbir sorun hissetmiyor, hatta kadinlar erkeklere gore daha az agri ve daha cok mide bulantisi hissediyor. En onemlisi, kalp krizi gecirenlerin yariya yakini aslinda cesitli yaralanmalar sonucu hayatlarini kaybediyor. Ask acisi yasadigi icin kalp agrisi cektigini soyleyenler yaniliyor. Cunku kalpte basit sinirler var. Bu sinirler agri hissine neden olmuyor. Agri belli yerlere vurur. Kalp krizi gerceklesirken, kalpteki sinirler degisik agri sinirlerine degerse kisa devre yapiyor. Sanki agri varmis gibi hissediyorsunuz. Kol, cene ve goguste bu agri hissediliyor. Insanlarin yuzde 50'sinde diger sinirlere degmiyor. Yani, kalp krizi sirasinda agri ortaya cikmiyor.

* Kalp krizi erkeklerde mi kadinlarda mi daha sik goruluyor?
Kalp hastaligi kadinlarin bir numarali katilidir. Kalp damar hastaliklarindan olenlerin yuzde 53.5'i kadindir. Kalp hastaligi her yil erkekten fazla kadin olduruyor.

EFOR TESTI GARANTI DEGIL
* Saglikli gorunen bir insan neden kalp krizi sonucu aniden olur?
Son derece saglikli gorunen ama aniden olen hastalara tanik olduk. Bu hastalarin olumune neden olan yag dolu plak, yillar boyu sesiz sedasiz tikanir ve aniden parcalanir. Nedenlerini her zaman bilmesek bile, onun ardindaki hastaligin onceki gun baslamadigini biliyoruz. Sabah uyaniyorsun, kendini son derece saglikli ve dinc hissediyorsun. Saglikli bir kosu yapmaya hazirlanacak kadar iyi hissediyorsun... Cok ilginctir; gunun en tehlikeli saatleri sabah saatleridir. Gece yarisindan sabah saat 10.00'a kadar olan sure... Cogu durumda hasta egzersiz falan da yapmiyordur. Kosuya cikarsiniz, bazen kan akisindaki artis bu plaklari yerinden oynatir. Belki de kendinizi bitkin hissediyorsunuzdur, gogsunuzde bir sikisma olabilir, bunu baska bir seye baglarsiniz. Iste o an size uyari niteligindeki sinyalleri tek tek harciyorsunuzdur. Bu sizi, farkina varmadan oyle tehlikeli bir noktaya getirebilir ki...

* Efor cektirilmis olmasina ragmen, kalp krizi riskini belirleyememe ihtimali var mi?
Kalbin uzerinde arterler var. Arterlerin de duvarlari var. Arterlerde gorulen sertlesme zamanla artiyor ve 30 - 40 yil sonra bir gun kapaniyor. Hasta kalp krizi geciriyor. Bazen tam kapanmak uzereyken, eforlu test yapiliyor. Tikanma yuzde 80 ise, bulunuyor. Hastanin hayatini kurtariyoruz. Ama bazen arterdeki sorun eforla tespit edilemeyecek kadar az oranda olabiliyor. Hasta sabah cok yagli bir sucuk yiyor, oglen birine cok kiziyor. Ondan sonra basinc artiyor, yirtiliyor. Etrafindan gecen kan uzerinde birden pihtilasiyor. Ve bes dakika icinde tikaniyor. Hasta bu nedenle yasamini yitiriyor. Yani, tikanma yuzde 40 iken aniden yuzde 100'e cikiyor. Mc Donald's'in sahibi de nisan ayinda efor testi cektirdi. Ancak mayis ayinda oldu.

* Efor testi kalp krizi riskini tetikler mi?
Bu aslinda cok sorulan bir soru. Eforlu test yapilirken kalp krizi gecirmek mumkun. Ama cok nadir. Binde bir oraninda bu risk var. Ama eforlu testi yapmazsaniz, hastalarin yuzde 10'unu kaybedebilirsiniz. Kalp krizi gecirmek uzere olan bir hasta grubu var. Onlari kurtarmak cok onemli. Bu testi herkese onermiyoruz. Eforlu testin ne kadar pozitif oldugunu olcmek lazim. Kadinlarda eforlu talyum testi kullanilmamali. Kadinlarda eforlu EKO yapilmali. Eforlu talyum testi icin butun arastirmalar erkekler uzerinde yapildi. Bence kadinlarda gecerli bir test degil.

* Ucak seyahatlari kalp krizi riskini artirir mi?
Ucagin bazi yan tesirleri var. Birincisi; bacaklar saatlerce kipirdamiyor, adaleler kani kalbe dogru itiyor. Ikincisi; seyahatte insanlar cok az su icer. Eger iki saatten fazla ucakta kipirdamadan durduysaniz, bacak damarlarindaki kan pihtilasmaya basliyor. Pihtilasan kan akcigerlere gidiyor. Iste bu cok tehlikeli bir durum. Kalp rahatsizligi olsun olmasin, herkes uzun seyahatlerde kipirdasin, iki saatte bir ayaga kalksin ya da oldugu yerde bacaklarini sik sik hareket ettirsin. Bol su icsin. Bir de yuksekten uculdugu icin gunesten gelen radyasyon var. Radyasyon insani yaslandiriyor. Tek cozum az ucmak ama bu da is dunyasi icin mumkun degil.
KOTU TABLOYU IYIYE CEVIREBILIRSINIZ
* Yasam duzenindeki degisiklikler kalp krizi riskini iyilestirir mi yoksa yalnizca durdurur mu?
Bircogumuz duzenli beslenmenin, duzenli egzersizin ve sigarayi birakmanin kalp krizi riskini azalttigini bilir. Eger kotu aliskanliklarla ilgili yeterince buyuk bir adim atarsaniz, sadece kotuye gidisi durdurmakla kalmaz, kotu tabloyu da geri cevirebilirsiniz. Kalp hastasi degilseniz, kendi ihtiyaclarina gore bir diyet ayarlamasi yapabilirsiniz ama kalp hastasiysaniz, bazi degisiklikler gereklidir. Bazi durumlarda beslenme duzeninde koklu degisiklik yapmak kucuk degisiklikler yapmaktan daha kolaydir. Cunku sonucu daha kolay alinir. Insanlar birden kendilerini daha iyi hissetmeye baslar.

* Kalp krizi icin en riskli grup is dunyasinin tepe kademeleri mi?
Aslinda kalp hastaliklarina yakalanma riskini en cok alt gelir gruplarindakiler ve issizler yasiyor. Cunku hayatlarindan memnun degiller. Yasamlarini kontrol edip yonlendiremiyorlar ve doktor tarafindan duzenli bir sekilde kontrol edilmiyorlar. Is dunyasindaki insanlarda da risk cok yuksek. Kendilerini kuvvetsiz hissediyorlar, hayatta bir vazifeleri olmadigina inaniyorlar. Dunyada gerceklesen buyuk olaylar ekonomileri de buyuk olcude etkiliyor. Ikiz Kuleler yikildiktan sonra New York'ta bir arastirma yaptik. Kalp krizi oraninin arttigini gorduk. Bu artis ozellikle finans cevrelerinde goruldu. Turkiye'de de depremden sonra artti. Finans isinde stres cok yuksek. Bazen olaylar insanin kontrolunden cikiyor. Borsada dusmeler, cikmalar, islerin bozulmasi, issiz kalmak stresin ortaya cikmasina neden oluyor. Stresin de kalp krizinde buyuk rolu var. Is dunyasindakiler yasadiklari stres nedeniyle issizler grubuna giriyor.

* Kalp krizinden korunmak icin ne yapilmali?
Obezite (asiri sismanlik) kalp krizine yol acan risk faktorleri arasinda en kolay cozum bulunabilen konudur. Kolesterol seviyenizi olcturun. Toplam kolesterolun yani sira HDL, yani iyi kolesterol ve LDL kotu kolesterol oranlarini da ogrenin. Kotu olanini yani LDL'yi 100'un uzerinde tutmaya calisin. Bu ozellikle 65 yasindan once kalp krizi gecirmis bir akrabaniz varsa, daha da onem kazaniyor. Ucuncusu ve en kolay olani ise gunde alti - sekiz bardak su icin. Masanizin uzerinde surekli olarak su bulundurun. Son yapilan bir arastirmaya gore, gunde bes bardagin uzerinde su icenlerde kalp krizi gecirme orani yari yariya azaliyor. Son tavsiyem ise, hayatiniza bir amac kazandirin. Ruhsal sagliginiz kalp saglinizi cok yakindan ilgilendiriyor. Yalniz yasamanin kalp ameliyati sonrasinda tablonun kotuye gitmesi acisindan basli basina bir risk faktoru olusturdugunu biliyoruz. Yani, kalbinize atmaya devam etmesi icin bir neden yaratin.

Iyi kolesterolu dusuk olan spor yapmali

* Kalp krizi sirasinda yasam sansini artiracak en onemli etken nedir sizce?
En iyisi Aspirin. Etkisi o kadar buyuk ki, hastaneye gelen yogun bakima aldigimiz her hastaya veriyoruz.

* Turkiye'de kalp krizini onlemenin onundeki en buyuk engel nedir sizce?
Bizde genetik olarak iyi kolesterol cok dusuk. Bunun tedavisi icin su an bir ilac yok ama ileride olacak. Bati diyetinin yayginlasmasi sonucu Turkiye'de obezite orani 10 yil icinde iki kat artti. Bunun icin atalarimizin yedigi yemeklerden uzak kalirsak, bizdeki kalp krizi orani acayip yukselecek. Iyi kolesterolumuz dusuk oldugu icin bizi koruyacak hicbir sey yok, ilac yok. Hicbir tedavi yok. Koruyucu kolesterol dusukse bunu yukseltmek icin tek bir tedavi var, o da spor.

Yasamak icin amaciniz olsun

* Yorgunlugun olumsuz etkisi oldugu dogru mu? Gunde kac saat calisilmali?
Bence calismamak cok calismaktan daha kotu. Ameliyat ettigim hastalarda hep ayni sikintiya giriyorum. Kadin diyor ki 'Esim artik isi biraksin, paraya ihtiyacimiz yok' Hasta ise, 'Ben calismadan ne yaparim' diyor. Genelde erkegin tarafini tutuyorum. Cunku dedigi dogru. Yasamak icin bir amacin yoksa, yasamazsin o zaman.

* Kalp krizi pazartesileri ve sabaha karsi ortaya cikiyor. Neden?
Sabaha karsi kalp krizlerinin arttigini gosteren arastirma Ingiltere'de yapildi. Buna gore, sabahlari vucuttaki hormonlar degisiyor. Ikincisi; kotu ruyalar bazen her seyden daha fazla stres yaratiyor. Ayni arastirmada, en fazla ocak ayinda ve pazartesi gunu kalp krizi gecirildigi sap

Hiç yorum yok: