16 Nisan 2007 Pazartesi

Kafein ve Saglik Uzerine Etkileri

Kafein nedir?
Kafein dunyada en az 63 tur bitkinin meyvesi, tohumu ve yapraginda dogal olarak bulunan bir bilesiktir.


Hangi besinler ve icecekler kafein icerir?
Kafeinin en cok bilinen kaynaklari kahve, cay, kolali icecekler ve cikolatadir. Besinlerdeki kafeinin miktari besinin hazirlanmasina, uretim yontemine, besinin tuketildigi miktara gore degisir. Cay ve kahve bitkilerinin cesitliligi de kafein miktarini etkilemektedir. 220-240 mI�lik bir fincan kahve ile yaklasik 85 mg, yine 220-240 mI�lik bir fincan cay ile yaklasik 24 mg, 30 gramlik bir parca cikolatadan ise yaklasik 8 mg kafein aliriz.


Kafein besinlere neden eklenir?
Koka bitkisinin tanesi ve cay yapraklarindan olusturulan besinler ve iceceklerde de biraz kafein vardir. Ayrica bazi besinlere ve iceceklere de lezzet icin kafein katilmaktadir.

Tuketilen kafein miktarinin siniri ne olmalidir?
Kafeinin normal miktari kisiye gore degisir. Kafeine karsi duyarlilik; tuketim sikligi, duzenli olarak alinan miktar, vucut agirligi ve fiziksel kosullar gibi pek cok etmene baglidir. Pek cok calismada, yetiskinler icin guvenli olarak tuketilebilecek kafein miktarinin gunde 300 mg (yaklasik 3-4 fincan kahve ya da 5-6 buyuk bardak cay) oldugu belirtilmistir. Kafein kan dolasiminda ya da vucutta birikmez, alindiktan birkac saat sonra atilir.


Kafeinin kisitlanmasina gerek var midir?
Orta duzeyde kafein alimi tum insanlar icin guvenlidir (300 mg). Kafeine karsi duyarlilik kisiden kisiye degisir. Bazi kisiler kafeine karsi duyarli olabilir ve cok az miktarlarda da olsa kafeinden olumsuz etkilenebilir. Birkac fincan kahve, cay ya da kolali icecek tuketen bir kisi kafeinin uyarici etkisinden etkilenmedigini belirtirken, bir fincan kahve ile kafeinin uyarici etkisi yuzunden uyuyamadigini soyleyen kisi coktur. Kisisel duyarliligin yani sira hamileler, cocuklar ve yaslilar tuketilen kafeinin kisitlanmasi gereken gruplardir.

Kafein dehidratasyona neden olur mu?
Kafeinin dehidratasyona neden olduguna iliskin bir veri yoktur. Bu etkinin daha cok kafein iceren icecekle alinan sivi nedeniyle olustugu saptanmistir.


Kafein cocuklar icin zararli midir?
Arastirmalar besinlerin icinde bulunan kafeinin miktarinin cocuklar icin zararli olmadigini gostermistir. Ancak ailelerin cocuklarina fazla miktarda kafein iceren yiyecek ve icecekleri vermemesi gerekir. Cocuklar icin tuketilen kafein miktari gunde 35-40 miligrami gecmemelidir.


Kafeini iceren besinler ve icecekler cocugu hiperaktif yapar mi?
Kafein ile hiperaktif davranislar arasinda iliski olduguna iliskin bir calisma yoktur. Yapilan calismalarda kafein iceren besinler ya da icecekleri tuketen cocuklarda hiperaktivite gozlenmemistir.


Hamilelik doneminde kafein alinabilir mi?
Hamilelik doneminde gunluk olarak tuketilen 300 mg (3-4 fincan kahve ya da 5-6 bardak cay) kafeinin olumsuz etkisi olmadigi ancak hamilelik doneminde fazla miktarda tuketilmemesi gerektigi vurgulanmaktadir. Orta duzeyde kafein tuketen hamile kadinlarda ne erken dogum ne de dusuk dogum agirliginda bebek gibi durumlara rastlanmamistir.


Emziren anne kafein alsin mi?
Emziren annelerin asiri olmamak kaydiyla kafein alabilecegi bazi calismalarda belirtildiyse de, az miktarda da olsa bebegin anne sutunden kafein aldigi bilinmektedir.


Kafein tuketimi osteoporoza neden olur mu?
Osteoporoz olusumunda en onemli risk etmenleri genetik yapi, yetersiz kalsiyum alimi, sigara icme, yetersiz egzersiz, ostrojenin yetersiz olusu ve yas gibi etkenlerdir. Ancak fazla miktarda kafein tuketiminin de osteoporoz riskini arttirdigi bilinmektedir. Orta duzeyde kafein tuketiminin olumsuz etkisinin olmadigi birkac calismada saptanmistir.


Kafein kan basincini yukseltir mi?
Kafein kronik hipertansiyon olusmasina neden olmaz. Ancak bazi kisilerde kafeinin kan basincini kisa sureyle yukselttigi bilinmektedir. Yuksek kan basinci olan kisilerin kafein tuketimlerini kisitlamasi gereklidir.
Kafeinin kalp hastaliklari ile iliskisi var midir?
Kafein aliminin kalp hastaliklarina yol acmadigi ancak fazla tuketilmemesi gerektigi vurgulanmistir.

Hiç yorum yok: