Rifat Ilgaz, Uzak Degil isimli eserinde oksuren bir hastayi su misralarla anlatiyor:Otuz sekiz ateste Selim Efendi'nin
Aciliverdi istahi yutkunuyor
Derken unutuverdi bicare
Siki siki tuttugu oksurugu
Bogulurcasina oksuruyor.
MEVSIM OKSURUK MEVSIMI
Gercekten de bugunlerde bir cok insan oksuruyor. Kimi kesik kesik, kimi gicik seklinde, kimi kusarcasina, kimi idrar kacirircasina, kimi bogulurcasina, kimi balgamli, kimi kanli, kimi gumbur gumbur, kimi tangir tungur, kimi sessiz sakin.
Oksuruk denince ilk basta elbette solunum yollari hastaliklari akla gelir. Astim, bronsit, farenjit, sinuzit, larenjit, grip, zaturree, tuberkuloz bunlarin baslicalari... Ancak, her hastalikta oksurugun farkli ozellikleri vardir. Cerrahpasa Tip Fakultesi Gogus Hastaliklari Bolumu Ogretim Uyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Kucukusta oksuruk tiplerinden hastalik teshisini Mynet okurlari icin yazdi.
Dikkatli bir doktor hastayi gormeden, oksurugun tipinden hastaligin ne oldugunu dahi anlayabilir. Hani, sigorta hastanelerinin hastalari bazen 'Doktor beni muayene bile etmeden ilac yazdi' diye dertlenirler ya, hic uzulmesinler bunlar oksuruklerinin tipinden dogru tani konmus hastalar olabilirler pek �l�.
INEK OKSURUGU
Inegi olanlar bilir, bu hayvanlarin oksurugu fazla siddetli olmayan, 'pohlama' seklinde gucsuz bir oksuruktur. Insanlarda ses telleri felci veya solunum kaslari zayifliginda, ineklerdekine benzer bir oksuruk olabilir.
HAVLAR GIBI OKSURUK
Bu kopek havlamasina benzeyen sert, siddetli bir oksuruktur. Eriskinlerde girtlagin tumor ve iltihaplarinda rastlanirken, cocuklarda daha cok trakeit ve bronsit gibi brons iltihaplanmalarinin bir belirtisidir. Halk arasinda Istanbul Bronsiti olarak bilinen hastalikta da boyle sert havlama tarzinda bir oksuruk vardir.
����LIK OKSURUK
Ana nefes borusunu ve buyuk bronslari ilgilendiren hastaliklarin oksurugu havlama tarzinda olabilecegi gibi, yuksek tonda, ����lik tinili 'tangir tungur' bir oksuruk seklinde de olabilir.
GICIK SEKLINDE OKSURUK
Daha cok ust solunum yollari hastaliklarinda rastlanan bir oksuruk tipidir. Bu hastalarda, bogazlarina bir tuy veya toz yapismis da bunu atarlarsa sanki hicbir seyleri kalmayacak hissi vardir. Bu yuzden de surekli olarak bogazlarini temizleme cabasi icinde oksurur dururlar.
Solunum yollari cesitli koku, duman ve tozlara karsi asiri hassas olan astimlilarda da gicik seklinde oksuruge rastlanabilir.
DOLU OKSURUK
Halk arasinda balgami olan hastalardaki oksuruk dolu oksuruk olarak tanimlanir. Oksuruk sirasinda salgilarin hareketi baskalari tarafindan hissedilir. Hasta oksurugunun sonunda ya balgam cikarir veya bunu yutar.
BOGMACA OKSURUGU
Bogmacada, ani, kuvvetli, tekrarlayici oksuruk krizleri vardir. Agir olgularda boyun damarlarinda genisleme, gozlerde disariya dogru firlama, morarma gorulebilir. Oksuruk krizi sonunda otme seklinde tipik bir ses duyulur.
KUSTURUCU OKSURUK
Bazi siddetli oksuruk nobetleri, ornegin bogmaca, kusma ile sonlanir. Bu duruma cocuklarda siklikla, eriskinlerde nadiren rastlanir. Bu tur kusmalarin mide hastaliklariyla hicbir ilgisi yoktur.
IDRAR KACIRTAN OKSURUK
Daha cok, ileri yaslardaki kronik astimli hanimlarda gorulur. Hasta, oksurukten cok idrar kacirmaktan sikayetci oldugu halde bunu doktora soylemeye cogu zaman cekinir. Bazi tansiyon ilaclari da bu tur idrar kacirtacak kadar siddetli oksuruge neden olabilirler.
SIGARA OKSURUGU
Sigara tiryakileri genellikle oksurduklerinin ya farkinda degillerdir ya da bunu hic sikayetten saymazlar. 'Sigara icen birinin oksurmesinden daha dogal bir sey olabilir mi?' diye dusunurler. Oysa, sigara icenlerdeki bu oksuruk brons tahrisinin bir belirtisidir. Bu hastalar icin iyi ihtimal yeni baslayan bir kronik bronsit, kotu ihtimal ise brons kanseridir. Hele her zamanki oksurugun karakterindeki bir degisme kanserin ilk belirtisi bile olabilir. Sigara oksurugu icin tiryaki oksurugu ismi de kullanilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder