1. Grip asisi nasil hazirlanir?
Grip asisi, her yil bir onceki mevsim en cok rastlanan grip viruslerinin turlerine gore yeniden hazirlanir. Bu amacla, 80 ulkedeki 110 laboratuardan elde edilen bilgiler, Dunya Saglik Orgutu'nde toplanarak her yil dunyada en cok hastalik yapmis olan ikisi A ve biri B olmak uzere uc degisik virus grubu belirlenir.
Mesela, bu yil tum dunyada uygulanmakta olan grip asilarinda, A tipi viruslerden H1N1 benzeri Yeni Kaledonya ve H3N2 benzeri Kaliforniya virusleri ile B tipi Sanghay benzeri virusler bulunmaktadir.
2. Asi ne zaman yaptirilmalidir?
Grip asisi, grip salginlari baslamadan once yaptirilmalidir. Bunun icin ideal donem ekim-kasim-aralik aylaridir.
3. Asinin etkisi ne zaman baslar?
Grip asisinin etkisi yapildiktan 2-3 hafta sonra ortaya cikar. Bu nedenle grip asisinin bir grip salginindan en az 2 hafta once yapilmis olmasi gerekir.
4. Koruyuculuk ne kadar surer?
Asinin koruyuculugu, genellikle 6-12 ay kadardir.
5. Kimlere asi yapilmasi sakincalidir?
Grip asisi atesli bir hastaligi veya akut bir enfeksiyon tablosunda olan hastalara yapilmamalidir. Yumurtaya, tavuk proteinlerine, neomisine, formaldehite ve oktoksinole alerjisi olanlara da yapilmasi sakincalidir.
6. Gebeler asi olabilir mi?
Gebeligin ilk uc ayi icinde yapilmamalidir. Grip nedeniyle yuksek risk altinda olan gebelere ilk uc aydan sonra grip asisi yapilabilir.
7. Sut veren anneler asi olabilir mi?
Annenin sut vermesinin grip asisi bakimindan bir sakincasi yoktur.
8. Grip asisinin sik gorulen lokal yan etkileri nelerdir?
Grip asisi uygulanan yerde agri, sislik, kizarma, morarma ve sertlesme gibi lokal reaksiyonlar gorulebilir.
9.Grip asisinin sik gorulen genel yan etkileri var midir?
Grip asisinin genel yan etkilerinin baslicalari, ates, kirginlik, titreme, yorgunluk, bas, eklem ve kas agrilari ile terlemedir.
10. Yan etkiler onemli midir?
Grip asisinin yukarda belirtilen lokal ve genel yan etkileri onemli degildir, 1-2 gun icinde kendiliginden duzelir.Tedavi edilmeleri gerekmez.
11. Grip asisi deri dokuntulerine yol acar mi?
Grip asisi olanlarin bazilarinda seyrek olarak kasinti, kabarti ve kizarikliklar gorulebilir.
12. Grip asisi anaflaksiye neden olabilir mi?
Grip asisi cok seyrek olarak alerji komasina yani anaflaksiye de neden olabilir.
13. grip asisinin diger onemli yan etkileri nelerdir?
Grip asisi yapilanlarda cok ender olmakla beraber, nevralji (sinir agrisi), uyusmalar, havale nobetleri, beyin iltihabi gibi norolojik belirtiler olabilecegi bildirilmistir.
14. Baska asilarla beraber yapilabilir mi?
Grip asisi farkli yerlere enjekte edilmek sartiyla diger asilarla ayni zamanda da yapilabilir.
15. Asi nereye yapilmalidir?
Asi kas icine veya deri altina derin olarak yapilabilir. Eriskinlerde kol kasi, kucuk cocuklarda bacak kasi uygun yerlerdir. Asi asla damar icine verilmemelidir.
16. Asi yapilirken nelere dikkat edilmelidir?
Asi yapilmadan once oda sicakligina getirilmeli ve yapilmadan once iyice calkalanmalidir.
17. Kucuk cocuklar da asi olabilir mi?
Grip asisi 6 ayliktan buyuk cocuklara yapilabilir.
18. Asinin dozu nasildir?
Grip asisi eriskinlere ve 3 yasindan buyuklere tek doz olarak 0.5 ml yapilir. 6 ayliktan 36 ayliga kadar olan cocuklara yarim doz asi (0.25 ml) yapilir. Ilk defa asi yapilacak olan 8 yasindan kucuk cocuklara 4 hafta sonra ikinci bir doz asi yapilmalidir.
19. Kimler mutlaka asi olmalidir?
Risk altindaki kisilerin ve topluma giren ve gribe yakalanmak istemeyen herkesin grip asisi olmasi gerekir. Ayrica, doktor, hemsire gibi saglik personeli ile huzurevlerinde calisanlar da grip asisi olmalidirlar.
20. Kimler risk altindadir?
65 yasindan yasli olanlar, huzur evlerinde yasayanlar, kronik kalp, akciger, bobrek ve seker hastaligi olanlarda gribin riski daha yuksektir.
21. Grip asisi ne kadar etkilidir?
Grip asisinin etkinligi, asi icinde bulunan virus tipleri ile salgina neden olan virus tipleri arasindaki uygunluga gore degisir. Grip asisi ideal sartlarda %70-80 oraninda koruma saglar.
22. Grip asisinin etkinligi yasa gore degisir mi?
Asi yapilan kisinin yasi onemlidir, asinin koruyuculugu genclerde yaslilara gore daha fazladir.
23. Grip asisinin yaslilardaki etkisi nasildir?
Asinin yaslilarda grip nedeniyle hastaneye yatislari %50, zaturree riskini %60 ve olum riskini de %70 oraninda azalttigi bilinmektedir.
24. Grip asisi aliskanlik yapar mi?
Grip asisi aliskanlik yapmaz, asinin her yil tekrarlanmasinin nedeni koruyuculugunu artirmak icindir.
25. Grip asisi kus gribine karsi da etkili midir?
Halen piyasada satilmakta olan grip asisinin kus gribine karsi hicbir koruyuculugu yoktur.
26. Kortizon grip asisini etkiler mi?
Kortizon ve bagisikligi etkileyen ilac (immunsupresif) kullananlarda asinin etkinligi daha dusuktur.
27. Piyasada satilan cesitli markalar arasinda fark var midir?
Grip asilari arasinda fark yoktur. Piyasada satilan tum asilarda bulunan virusler Dunya Saglik Orgutu'nun belirledigi viruslerdir.
28. Kanserli hastalar grip asisi olabilirler mi?
Kanserli hastalar da grip asisi olabilirler.
29. Grip asisi gribe neden olur mu?
Grip asisi gribe neden olmaz, cunku asida virusun kendisi degil onun antijenleri vardir. Asi olduktan sonra ates cikmasi enfeksiyona degil, bagisiklik sisteminin tepkisine baglidir.
30. Bu grip asisi olan gelecek sene asi olmazsa ne olur?
Grip asisi her yil olunmalidir, cunku asi icindeki virus turleri yildan yila farklidir. Bir yil asi olup gelecek sezon asi olmayanlarda grip riski yuksektir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder