29 Nisan 2007 Pazar

Cocugunuzun buyumesi normal mi?




Buyume bozukluklari yasitlarina gore kisa olma veya yeterince boy atamama ile kendini gosterir. Buyume hizinin 4 yasindan once yilda 7 cm, 6 yasindan once 6 cm, 6 yas ile ergenligin basina kadar ise 4.5 cm’den daha az olmasi yetersiz buyumeyi gosterir.


AYDIN - Memorial Hastanesi Pediatri Bolumu’nden Pediatrik Endokrinoloji Uzmani Prof. Dr. Oya Ercan, cocuklarda buyume geriliklerinin nedenleri ve belirtileri ile tedavi yontemleri hakkinda bilgi verdi.

Buyume bozukluklarinin erken tanisi acisindan en iyisi, gelismis ulkelerde oldugu gibi, her cocugun buyumesinin izlenmesidir. Cunku bilindigi gibi yeterli buyume sagligin gostergesidir ve yetersiz buyume soz konusu oldugunda nedeni arastirilmalidir.

Boy kisaligi veya buyume bozuklugu nedeniyle degerlendirilen olgularda hormon eksikliginin saptanmasi halinde, bu olgulara buyume hormonu tedavisi uygulanir. Buyume hormonu tedavisinin basarisini etkileyen en onemli faktor tedaviye gecikmeden baslanmasidir.

Boyu ve buyume hizi normal olan cocuk eriskin olarak kisa kalabilir mi?
Bir cocuk yeterli hizda buyudugu, hatta yasitlarina gore uzun boylu oldugu halde eriskin caginda kisa kalabilir. Bunda, ergenligin erkence baslamasi ya da zamaninda basladigi halde hizli seyretmesi rol oynar.

Ergenlik normalde kizlarda en erken 8 yasini bitirip 9 yasina basinca, erkeklerde ise en erken 9 yasini bitirip 10 yasina basinca baslar. “Erkence” baslamasi ise kizlarda 7-8 yas arasinda, erkeklerde 8-9 yas arasinda baslamasi olarak tanimlanabilir.

Kizlarda ergenlik cogunlukla gogus gelismesi, daha seyrek olarak da killanma ile baslar. Erkeklerde ise ergenligin ilk bulgusu erbezlerinin buyumesidir ki bu hekim tarafindan olculerek saptanabilir. Killanma ve peniste buyume de erkek cocuklarda ergenligin diger belirtilerini olusturur.

Klinik izlenimler ergenlige erken degilse de erkence (7-8 yas arasi) giren kiz cocuklarinin bir artis gosterdigi yonunde. Bu durum ise ergenlik doneminden once yasitlarina gore uzunca boylu olan bir kiz cocugunun eriskin olarak kisa kalmasina yol acabileceginden, ergenlik belirtileri erkence gozlendiginde cocugun hekim tarafindan degerlendirilmesi uygun olacaktir. Ayni donem 8-9 yas arasindaki erkek cocuklar icin de gecerlidir.

Diger taraftan zamaninda baslamis olsa da hizli seyreden ergenlik de boyun kisa kalmasina yol acabilir. Ornegin ayni yas ve boyda ergenlige giren iki cocuktan ergenligi hizli seyreden seyretmeyene gore daha kisa olur.

Ergenligin zamanlamasinin veya hizinin eriskin boyunu olumsuz yonde etkilemesi engellenebilir mi?
Boy-ergenlik iliskisi acisindan, hic olmazsa, kiz cocuklarin 8 yasindan itibaren, erkek cocuklarin ise 9 yasindan itibaren buyume ve ergenlik yonunden degerlendirilmesi gerekir.

Boylece erkence baslamis ya da zamaninda baslamis ancak hizli seyreden ergenlik nedeni ile eriskin boyunun kisa olmasi engellenebilir. Cunku erkence ergenligin veya hizli seyreden ergenligin eriskin donemde boy kisaligina yol acabilecegi hekim tarafindan belirlendigi takdirde ergenlik ertelenebilir. Yine bu tedavinin basarisi da tedaviye erken donemde baslanabilmesine baglidir.


Hiç yorum yok: