Anadolu kadininda koah tehlikesi...

Anadolu'da halen yayginligini surduren tandir geleneginin kadinlarda KOAH (Kronik Obstriktuf Akciger Hastaligi) riskini artirdigi bildirildi. Erciyes Universitesi Tip Fakultesi Gogus Hastaliklari Ana Bilim Dali Ogretim Uyesi Prof. Dr. Inci Gulmez, solunum yollarinda daralmaya bagli olarak, havanin akcigerden cikmasini onlemek seklinde kendini gosteren KOAH'in oldukca yaygin olmasina ragmen yeterince taninmadigini kaydetti.

KOAH'in akciger ve ozellikle kalbin sag bolumunu, daha sonra tum kalbi etkileyerek kalp yetmezligine neden olan bir hastalik oldugunu ifade eden Gulmez, hastaligin daha cok 40 yas uzerinde sigara icenlerde tespit edildigini vurguladi. 20 yil sigara icen kiside, yuzde 50 ihtimalle kronik bronsit hastaliginin meydana geldigini, bu olgularin onemli kisminda da KOAH'a donustugunu bildiren Gulmez, su bilgileri verdi:

''Bilinenden cok daha fazla KOAH'li hasta var. Cunku bu hastalik orta derecede oldugu zaman cok ileri seviyeye gelene kadar belirgin sikayet vermiyor. Sigara tiryakileri, oksuruk ve balgami sigaraya bagliyor. Bu nedenle KOAH olduklarini fark edemiyorlar. Ozellikle kis aylarinda, fazla miktarda hastaneye yatacak kadar oksuruk ve balgam sikayetiyle geldiklerinde hastaliklarinin farkina variyorlar. Ama o zaman da solunum kapasiteleri en az yuzde 30 azalmis oluyor. Bundansonra hekim olarak, hastaligi iyilestirmemiz mumkun olmuyor. Sadece hastaligin ilerlemesiniyavaslatabiliyoruz.''

Tandir tehlikesi

KOAH'i tetikleyen sebeplerin basinda sigara aliskanliginin geldigini hatirlatan Gulmez, sigara kullaniminin erkeklerde yaygin olmasi nedeniyle hastaligin erkeklerde daha cok goruldugunu soyledi. Hastaligin gorulme sikligini belirlemek icin Kayseri'de yaptiklaribir arastirmanin, hastaligin kadinlarda gorulme sikligi acisindan onemli sonuclar ortaya koyduguna dikkati ceken Gulmez, soyle devam etti:

''Yaptigimiz arastirmada, kirsal kesimde erkeklerin yuzde 17'sinde, kadinlarin ise yuzde 10'unda; kent merkezinde ise erkeklerin yuzde 12'sinde kadinlarin yuzde 5'inde KOAH goruldugunu belirledik.Burada dikkati ceken konu, kirsal kesimdeki kadinlarin sehir merkezinde sigara icen erkekler kadar hastaliga yakalaniyor olmasi. Ustelik, bu kadinlarin hicbiri sigara icmiyor. Bunun nedeni ise Anadolu'da yaygin olarak yasatilan tandir gelenegi. Tandirda yakilan biyolojik yakit adini verdigimiz gazel, cali cirpi ve tezek gibi yakitlar, kadinlarin cesitli gazlara ve partikullere maruz kalmasina, hava yollarinda KOAH'in gelismesine neden oluyor. Hayatinda agzina sigara almamis kadinlar, bu nedenle KOAH hastasi olabiliyor.''

Tandirda calisan kadinlarin yanlarinda genellikle cocuklarinin da bulundugunu ifade eden Gulmez, tandirda bebeklerin dumana maruz kalmalarinin erken bebek olumleri ve solunum yolu enfeksiyonlarina yol actigini kaydetti. Gulmez, ''KOAH dunyada 3. en buyuk olum nedeni. Akciger hastaliklari ve kalp hastaliklari son 30 yilda yuzde 50 oraninda azalirken, KOAH yuzde 163 oraninda artti'' diye konustu.