IHA) - Dunyada her yil hava kirliliginden 3 milyon insan hayatini kaybederken bu deger dunyadaki toplam olumun (ortalama 55 milyon) yuzde 5'ni olusturuyor.
Cevre ve Orman Bakanligi Mustesar Yardimcisi Prof. Dr. Mustafa Ozturk'un, 'Partikul Madde Kirliliginin Insan Sagligi Uzerine Etkisi' arastirmasi kirli havanin insan sagligi uzerindeki korkunc etkisini gozler onune seriyor. Arastirmasinda dunyada hava kalitesi politikasindaki temel yaklasimin insan sagligini ve cevreyi korumak oldugu belirtilen Prof. Dr. Ozturk, dunyada her yil hava kirliliginden 3 milyon insanin hayatini kaybettigini, bu degerin dunyadaki toplam olumlerin (ortalama 55 milyon) yuzde 5'ni olusturdugunu bildirdi.
Ozturk, "ABD'de yilda 60 bin kisi partikul kirliliginden olmekte. Yeni Zelanda'da hava kirliliginden yilda 900 kisi oluyor. Hava kirliliginden olumlerin yuzde 90'ini gelismekte olan ulkelerde gorulmekte" dedi.
Arastirmasinda, yetiskin bir insanin gunde ortalama 13 bin-16 bin litre veya omru boyunca 400-450 milyon litre hava soludugunu belirten Ozturk, 70 kilogram agirligindaki bir kisinin gunde ortalama 20 metrekup hava solurken, cocuklarin agirligi basina yetiskinlere gore yuzde 50 daha fazla hava soluduklarina dikkat cekti.
Cocuklarin solunum sistemleri gelismekte oldugundan dolayi, vucutlarinin cevresel sartlara karsi cok daha hassas oldugunu belirten Ozturk, temiz veya kirli havanin insan sagligi icin oldukca onemli oldugunu kaydetti.
EN YUKSEK SINIR TURKIYE'DE
'Partikul Madde Kirliliginin Insan Sagligi Uzerine Etkisi' arastirmasinda ayrica, partikul madde ile ilgili sinir degerler incelendigi zaman standart degerleri en yuksek olan ulkenin Turkiye oldugu belirtilerek, Turkiye icin belirlenen 24 saatlik partikul madde sinir degerinin, ABD'nin belirledigi sinir degerin 2 kati, Japonya'nin 3 kati, Avustralya ve AB degerinin 6 kati, Kanada'nin 2.5 kati ve Dunya Saglik Teskilati'nin 6 katinin uzerinde oldugu kaydediliyor.
Turkiye'nin yillik sinir degerleri diger ulkelerin sinir degerleri ile mukayese edildiginde de ABD'nin belirledigi sinir degerinin 3 kati, AB degerinin 3.75 kati, Kanada'nin 2.14 kati ve Dunya Saglik Teskilati'nin belirledigi sinirin 7.5 katinin uzerinde oldugu ifade ediliyor.
Havadaki partikul, kati ve sivi damlalarin karisimindan olusuyor. Bazi partikuller direkt olarak bacadan atilirken, bazilari ise atmosferde kendiliginden olusuyor. Saglik acisindan boyutu 10 mikrondan kucuk olan partikullerin onemli oldugu belirtilirken, bu kucuk partikullerin akcigere kadar ulasabildigi ve bunlarin saglik acisindan buyuk problem olusturduguna isaret ediliyor.
Partikul madde emisyonu, onemli olcude kis aylarinda isinmada kullanilan kalorisi dusuk kukurt, ucucu madde ve kul orani yuksek kalitesiz kati yakitlarin yanmasi sonucu meydana geliyor. Kukurt orani yuksek sivi yakitlar ile teneke sobalar ve ucucusu yuksek komur kullanan alttan tutusturmali ve ustten beslemeli sobalar ve kazanlar ciddi miktarda partikul emisyonuna neden oluyor.
Cevre ve Orman Bakanligi Mustesar Yardimcisi Prof. Dr. Mustafa Ozturk'un, 'Partikul Madde Kirliliginin Insan Sagligi Uzerine Etkisi' arastirmasina gore, hava kirliliginin saglik uzerindeki olumsuz etkileri soyle:
"Akciger kanser vakalarinda artis, kronik astim krizi sikliginda artis, gogus daralmasi sikliginda artis, oksuruk/balgam sikliginda artis ust solunum sistemi akut bozuklugunda artis, goz, burun ve bogaz tahribatinda artis, soluk alma kapasitesinde dusus, olumlerde artis, is veriminde ve uretimde dusus, saglik tedavi masrafinda artis."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder