KiS Hastaliklari::::::
Sikligi: Insanlarda viruslerin sebep oldugu en sik rastlanan hastalik herhalde Soguk Alginligidir. Cok degisken olmakla birlikte genc bir kisi senede ortlama iki ya da uc kez Soguk Alginligina yakalanir. Ozellikle cocuklarda ve genclerde burunda virus iltihabi sik gorulur.
Yol acan etkenler:
Iklim, Cevre, Sicaklik, Nem
Usume, Bagisiklik durumu
Beslenme ve vitamin Eksikligi
Yorgunluk
Burun tikanikligi
Kronik Infeksiyon Odagi
Burun salgilarinin asitlik derecesi
Genel Hastaliklar: Bobrek, karaciger ve kan hastaliklari, seker hastaligi ve verem soguk alginligina direnci dusurur.
Virusler
Toplumda soguk alginligina sebep olan virusler cok yaygindir ve sayilari 200�den fazladir. Rinovirus (Rhinovirus) ve Koronavirus (Coronavirus) en sik rastlanir. Kisilerin direnci dustugu zaman veya cok yogun ve bulasici viruslere maruz kalindigi zaman enfeksiyon ortaya cikar. Usumek vucut direncini dusurdugu icin soguk alginligina zemin hazirlar. Rinoviruslerin kulucka suresi 1-3 gun arasindadir. Soguk alginligini cogu kez bakteri enfeksiyonu takip eder.
Yayilmasi
Damlacik ve toz: Konusurken, hapsururken ve oksururken cok miktarda hastalikli damlacik 180 cm uzaga kadar yayilir. Bir hapsirmada 20 000 kadar damlacik etrafa sacilir ve yere konar.
Damlacik parcalari: damlaciklarin bir kismi yere inerken buharlasir, kuculur, hafifler ve iki gun kadar havada ucabilir. Bu damlacik parcalari virusleri rahatlikla tasiyabilir fakat bakterileri tasiyamaz.
Temas: Virusler elleme, opme ve yiyecekler yoluyla da yayilabilir.
Klinik Ozellikler
Soguk alginliginin baslangiciyla bitisi arasinda dort donem belirgindir.
donem birkac saat surer. Burun hava yolu aciktir fakat viruslerin giris noktasinda kasinti, tahris, kuruma ve yanma hissi olur.
donemde virusler burun ic yuzeyine ve lenf sistemine yayilir. Bu islem birkac saat veya gun surer. Viruslerin ilk girdigi yer iyilesirken daha sonralari yayilmis oldugu bolgelerde hastalik devam eder. Bogaz kurur ve yutkunurken agrir. Aksirma, sulu burun akintisi ve burun tikanikligi ortaya cikar. Burun ici ve bogaz sis ve kirmizi gorunumdedir. Halsizlik, kirginlik ve ates bu donemde ortaya cikar. donemin basladigi ucuncu gunde firsatci bakterilerin sebep oldugu enfeksiyonlar belirgin olur. Burun icinin rengi koyulasir, sulu burun akintisinin miktari azalir, kivami artar, yapiskan beyaz bazen yesilimsi bir hal alir. Tikaniklik ve bitkinlik bu donemde en coktur. Bu donemdeki akinti, icerigindeki maddeler nedeniyle mendili kuruyunca sertlestirir.
donemde sikayetler ve bulgular azalir, 5-10 gun sonra iyilesme gerceklesir.
Soguk Alginliginin Yol actigi Hastaliklar
Burunda her zaman var olan fakat cogalamadigi icin etkisiz kalan bakteriler, viruslerin zayiflattigi ortamda hizla cogalirlar ve cesitli hastaliklari ortaya cikarirlar
1. Rinofarenjit, Farenjit
2. Sinuzit
3. Akut orta kulak iltihabi
4. Boyun lenf nodulleri iltihabi
5. Bademcik iltihabi
6. Alt solunum yolu hastaliklari
a. laringotrakeit
b. bronsit
c. pnomoni
d. astim
7. Bebeklerde gastroenterit
8. Allerjik
a. nefrit (bobrek iltihabi)
b. romatizma
Tani
Burun iltihabinin diger sebeplerinin elenmesinden sonra tani konur.
Korunma
Elleri sik sik sabunla yikamak virusleri uzaklastiracagi icic en etkili korunma yontemiidir.
Parmakla burnu ve arkasindan gozu kurcalamamak, en azindan goze yayilmayi onler.
Spor yapmak, dengeli beslenmek, hijyen kurallarina dikkatle uymak yoluyla genel vucut direncini yukseltmek.
Cocuklarda adenoidektomi (geniz etinin alinmasi) gerekli olabilir.
Tedavi
Viruslerin turlerinin coklugu yuzunden asi gelistirilememektedir. Hastalanan kisilerin durumunun cok farkli olmasi nedeniyle tedavi her hasta icin duzenlenmelidir.
Genel tedavi prensipleri:
Tam Istirahat: Genel ve lokal en iyi sartlar saglanmaya calisilmalidir. 18-200C sicaklik ve %45 nisbi (relatif) nemli odada yatak istirahati idealdir.
Sicak banyo, sicak sade su veya mentollu su buhari ile bugu uygulamak Agri kesici-ates dusurucu ilaclar ( aspirin gibi)
Bol sivi icmek
Antihistaminik iceren ilaclar yalnizca allerjik bunyeli hastalarda kullanilmalidir.
Burun acici damlalar: Iyilesmeye zarardan baska katkilari olmaz. Cocuklarin uyuyabilmesi ve bebeklerin sut emebilmesi icin burun havayolunun acilmasi sart oldugunda gecici olarak kullanilabilir.
Antibiyotiklerin soguk alginligina etkisi yoktur fakat soguk alginliginin yol actigi diger hastaliklar ortaya cikmissa tam doz uygulanmalidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder