Cocukluk Cagi Kanserleri (1)

I.U Onkoloji Enstitusu Pediatrik Hematoloji Onkoloji Bilim Dali Baskani Prof. Dr. Bulent Zulfikar, cocukluk cagi tumorleri ve kanserleri hakkinda ailem.com'un sorularini yanitladi. Prof. Dr. Zulfikar, petrol urunleri, kimyasal maddeler, yanlis ve yersiz kullanilan ilaclarin insan vucudunda hasara yol actiklari gibi, vucudun immun sistemini ve genetik yapisini degistirerek hastaliklarin ortaya cikmasina neden oldugunu vurguladi.

Tumor nedir, nasil gelisir?
Prof. Dr. Bulent Zulfikar: Onkoloji tumor bilimi olarak tarif edilir. Vucutta gerek yuzeysel dokularda, gerekse ic organlarda bir cok tumor gelisebilir. Tumorler dogumdan onceki mevcut hucrelerin kalintilarindan cikabildigi gibi sonradan tesekkul etmis hucrelerden de kaynaklanabilir.

Tumor gelisimini etkileyen unsurlar nelerdir?
Prof. Dr. Bulent Zulfikar: Gunumuzde bilindigi kadariyla vucudumuzda tumor gelismesini etkileyen 3 grup faktor vardir.
Genetik faktorler; Dogumda insanin anne babasindan aldigi, vucudun ic duzenini ve dis gorunusunu belirleyen ozelliklerdir. Genetik yapiyi degistirmek olanaksizdir. Ancak son yillarda genetik muhendisligi adi verilen calisma alani ile bu konuda bazi ilerlemeler saglanmistir. Bugun bircok hastaligin temelinde genetik ozellikler yatttigi biliniyor.
Otoimmunite; Vucutta her olay belirli, ozel sistemlerin kontrolu altindadir. Vucuda zarar veren mikroorganizmalarin, alerjen maddelerin ve tumor uyarilanlarinin etkilerini immun sistem kontrol eder. Bu sistemle vucudun hasar goren dokularinin yenilenmesi saglanir ve kendi dokularina hasar vermesi onlenir.
Cevresel faktorler; Her canli dis dunyanin etkisine aciktir. Buna gunes dahil olmak uzere bircok cisimden sacilan isinlar, radyasyon, gorunen ya da gorunmeyen bircok canli organizma heran vucudumuzun uzerine etki eder. Ayrica, degisik vesilelerle kullanilan sentetik maddeler de saglik sorunlarina yol acarlar. Petrol urunleri, kimyasal maddeler, yanlis ve yersiz kullanilan ilaclar insan vucudunda hasara yol actiklari gibi, vucudun immun sistemini ve genetik yapisini degistirerek hastaliklarin ortaya cikmasina neden olur.



Tumorler iyi ve kotu huylu olabiliyor. Belirtileri nelerdir? Cocuklarda aile bunu nasil anlayabilir?
Prof. Dr. Bulent Zulfikar: Tumorler iyi ve kotu huylu olabilir. Cocukluk caginda gorulen kotu huylu tumorlerin yani kanserlerin cogu vucudun kapali bolgelerinde, derin organlarinda anormal buyumelerle kendini belli eder. Oncelikle karin boslugu, sonra gogus boslugu, sonra da kafa icinde ortaya cikar. Ailelerin cocuklarinin vucudundaki sislikleri, kabarikliklari, kitleleri yakindan takip etmeli ve kisa zamanda doktora basvurmalari gerekir.

Cocukluk cagi tumorlerinin yariya yakin kisminda tumoru dusundurmeyen muhtelif sikayetler gorulur. Bunlarin disinda renk soluklugu, halsizlik, cabuk yorulma, keyifsizlik, istah azalmasi, zaman zaman ateslenme, oyundan kacma, uyku isteginin artmasi gelir. Hemen kotu haberci gibi kabul edilmesi gerekmeyen bu sikayetler, cocukla arkadaslari ve ailesi ile iliskileri bozuk degilse, devamlilik gosteriyorsa, uzman hekimler tarafindan degerlendirilmelidir.

Cocuk kanserlerinin diger grubunda ise tumore bagli ozel belirtiler gorulur. Bunlar arasinda atessiz havale gecirme, iidrarin kanli gelmesi, durdurulmayan oksuruk, ishal, kusma, dusmeyen ates, deride muhtelif renkte kizarikliklar, morluklar onemli ve mutlaka hekime basvurmayi gerektiren sikayetlerdir.

Nasil tani konulur?
Prof. Dr. Bulent Zulfikar: Uzman hekimin hastaligin gecmisi hakkinda aileden bilgi almasi ve cocugu muayene etmesi esastir. Boylece cogu kez hastaligin on tanisi konulabilir.Taniyi kesinlestirmek icin kan, idrar, omurilik sivisi vs. alinir ve incelenir. Kesin tani icin supheli bolgeden biyopsi ile parca alinarak mikroskop altinda incelenmesi gerekebilir. Bu incelemeler tam tesekkulu merkezlerde 1-2 gun icinde tamamlanir.

Tumor teshisi konulduktan sonra aile hekimi, psikolog ve gerekirse diger hekimler biraraya gelerek tedaviyi planlar. Cocugun ailesi bilgilendirilir ve aile tedavi merkezini secer, tedaviye baslanir.