Tatli Kabaklari

Turleri: Balkabagi ve Helvacikabagi ya da Kestanekabagi

Genellikle tatlilari yapilip begenilerek yenilen bu iki kislik Tatli Kabak turu, Kabakgiller'dendir. Balkabaginin anayurdu Amerika, helvacikabagi ya da kestanekabaginin anayurdu Asya ve Amerika kitalaridir.

Tatli kabaklari, biryillik otsu bitkilerdir. Birkac metre boylanabilen ve bitki yapisi daha iri olmak kosuluyla genelde yemeklik kabaklara benzeyen tatli kabaklari, dunyanin bircok yeri ile ulkemizde bol bol yetistirilmektedir. Iki onemli kabak turunun iri meyveleri, bicim ile kabuk ve et rengi yonunden birbirinden cok farklidir.

Balkabagi (C. moshata), silindirige yakin ya da yuvarlakca basik bicimlidir. Kabuk ve et rengi turuncudur. Uzerleri uzunlamasina hafif oluklu olan balkabaklarinin agirligi, 15-25 kg. kadardir. Helvacikabagi ya da kestanekabagi (C. maxima), yuvarlaga yakin hafif basik bicimli, kabugu kursunimtirak beyaz, eti sari renkli ve cok lezzetlidir.

Uygun kosullarda iyice irilesenleri, 30-50 kg. kadar gelebilir. Gunumuzde helvacikabagi ulkemizde daha cok yetistirilmekte, her iki tatli kabak turu, genellikle tatli ve bazen borek yapiminda kullanilmaktadir.

BESIN DEGERLERI

Besin degerleri birbirine oldukca yakin olan bal ve helvacikabaklarinin ortalama 100 graminin icerdigi besin degerleri soyledir: 33 kalori; 1 gr. protein; 7,9 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,3 gr. yag; 1.3 gr. lif; 26 mgr. fosfor; 25 gr. kalsiyum; 0,4 mgr. demir; 2 mgr. sodyum; 280 mgr. potasyum: 6.400 IU A vitamini: 0,03 mgr. B1 vitamini; 0,05 mgr. B2 vitamini; 0.6 mgr. B3 vitamini: 15 mgr. C vitamini ve 1,8 mgr. E vitamini.

SAGLIGIMIZA YARARLARI

Yukarida gorulen onemli besin degerlerinin yani sira;

o Yuksek oranlarda A, C ve E vitamini gibi antioksidan maddeleri icerdiginden, tatli kabaklari bedenin kansere yakalanma, kalp krizi gecirme ve katarakt illetine tutulma rizikosunu en aza indirger: Bu kanser turleri arasinda ozellikle akciger kanseri basta gelmektedir. Bu etkisinden yararlanmak icin gunde yarim cay fincani buyuklugunde tatli kabagin yenilmesi yeterli olur.

o Tatli kabaklan, yuksek oranda lif icerdiginden peklik (kabizlik) cekenlere iyi gelir.

o Tatli kabaklarinin cekirdekleri, erkeklerde, prostat bezinin buyumesinin yarattigi idrar yapma zorluklari, idrar miktari ve idrara cikma araliklari konusunda kisilere buyuk rahatlama saglar. Bu etkisinden yararlanmak icin gunde 25 gr. cig cekirdek icinin iyice cignenerek yenmesi ogutlenmektedir.

o Tatli kabaklarinin cekirdekleri, bobrek taslarinin olusumunu onler ve tas dusurmeye yardimci olur: Bunun icin de gunde 25 gr. cig kabak cekirdegi yenmesi ogutlenir.

o Tatli kabaklarinin cekirdekleri, icerdikleri cinko mineraliyle (25 gr. cekirdekte 1,6 mgr. cinko vardir), bedenin bagisiklik sistemini guclendirir ve yine bedenin gelismesini destekler: Bu etkilerinden yararlanmak icin gunde 50 gr. cig kabak cekirdegi yenmesi ogutlenmektedir.

o Tatli kabaklarinin cekirdekleri hicbir turden zehir icermedikleri halde, bagirsak asalaklarina karsi kullanilir: Bu etkisinden yararlanmak uzere de, iki gun ust uste 30-40 gr. kadar tatli kabak cekirdeginin cig olarak yenmesi ve asalaklarin dusurulmesinin hizlandirilmasi icin ardindan bir saat sonra mushil icilmesi tavsiye edilmektedir.

BITKISININ URETILMESI

Tatli kabagi bitkileri, tohumlariyla (pisirilmemis cekirdekleriyle) cogaltilir. Bunun icin derin kazilip duzeltilmis toprakta 2-3 m. aralikla acilacak 30-40 cm. genislik ve 10-15 cm. derinlikteki ocaklara kompost konulur ve her ocaga 3-4 adet tohum birakilir. Uzerleri yine kompost ve toprakla kapatilir ve bastirilir. Bu tohumlar 8-10 gun icinde cimlenir ve 3-4 yaprakli hale gelince, her ocakta l ya da 2 guclu kok birakilip digerleri sokulerek seyreltme yapilir. Bu islem, bitkinin birinci capalamasinda gerceklestirilir.

Birinci capalamada asiri olmamak kosuluyla bitkiye hafif bir bogaz doldurma islemi yapilmasi da yararli olur. Birinci capalamadan 3 hafta kadar sonra, tatli kabaklarinin ikinci capasi yapilir. Boylece bitkinin yabani ot mucadelesi ve topraginin yuzeyinin kabartilmasi da saglanmis olur.

BITKISININ YETISTIRILMESI

Iklim istegi, toprak istegi ve gubreleme: Aynen yazlik kabaklardaki (sakizkabagi) gibidir.

Sulama: Tatli kabaklarina, uygulamada ilk meyveleri gorulene degin su vermekten kacinilmalidir. Daha sonra havalarin kuraklik ve sicaklik durumuna bagli olarak birkac kez bolca su verilmesi, bitkinin gelismesine ve meyvelerinin irilesmesine yardimci olur. Ancak ulkemizde tatli kabaklari yetistiriciligi, cogunlukla bitki sulanmaksizin yapilmaktadir.

Hasat (Derim): Tatli kabaklari, iyice irilesip olgunlasincaya, baska bir deyisle cekirdekleri tam olarak olusuncaya kadar bahcede koku uzerinde birakilir. Cogu kez bitkinin dal ve yapraklari kurur, yalnizca ortada kabaklar kalir. Ama, soguklar baslamadan once kabaklar toplanmalidir.

Hastalik ve zararlilariyla mucadele: Tatli kabaklarina dadanacak zararli ve hastaliklarla, uzmanlara danisilarak ve uygun tarim koruma ilaclari kullanilarak zamaninda, eksiksiz ve aksatilmadan mucadele surdurulmelidir.