Mercimek

Kirmizi tanelileriyle yapilan corbasini severek ictigimiz; yesil taneleriyle hazirlanan salata, yemek ve koftesini keyifle yedigimiz dogal protein kaynagi Mercimek bitkisi, Baklagiller'dendir. Anayurdu Akdeniz havzasi ve Anadolu olan biryillik tarim bitkisi mercimek, buradan dunyanin oteki kesimlerine de yayilmistir.

Turkiye, mercimek uretiminde dunyada basta gelen ulkelerden biridir. Kisa boylu, sarilgan, gosterissiz bir bitki olan mercimegin sapinda, karsilikli dizili birlesik yapraklan, yaprak saplarinda sulukleri ve beyaz renkte acan cicekleri vardir. Bu ciceklerin dollenmesi ve olgunlasmasiyla buyuyen genis ama kisa boylu badicin icinde, ikiser adet tohumu olusur.

Iste bu ufak, yassi ve yuvarlak bicimli tohumlara mercimek denir, iki onemli cesidi olan mercimeklerin kirmizi tanelileri daha kucuk, yesil tanelileri biraz daha buyuk ama ince olurlar. Kuru sebze olarak sikca tuketilen mercimegin protein bakimindan zengin olan tum bitkisi, taneleri hasat edildikten sonra hayvanlara yem olarak verilir.

BESIN DEGERLERI

100 gr. kuru mercimegin icerdigi besin degerleri sunlardir: 340 kalori; 24.7 gr. protein; 22 gr. karbonhidrat; 0 kolesterol; 1,1 gr. yag; 1,5 gr. lif: 145 mgr. fosfor; 79 mgr. kalsiyum; 6,8 mgr. demir; 6,8 mgr. sodyum; 370 mgr. potasyum; 60 IU A vitamini; 0,37 mgr. B1 vitamini; 0,32 mgr. B2 vitamini; 2 mgr. B3 vitamini ve yuksek oranda folik asit.

SAGLIGIMIZA YARARLARI

Yukarida goruldugu gibi yuksek oranli besin degerleri olan mercimek, bu ozelliginin yani sira;

o Kandaki kotu kolesterol duzeyini dusurur: Boylece kalp krizi gecirme rizikosunu azaltir; kalp dostu bir besin oldugunu kanitlar.

o Yuksek oranda lif icermesi nedeniyle mercimek, seker hastalari icin degerli bir besindir: Cunku insulin ve kan sekerini dusurur.

o Yuksek lif icerigiyle peklige iyi gelir ve kalin bagirsaklarin calismasini duzene sokar. Hemoroit ve diger kalin bagirsak sorunlarinda iyilestirici etkiler yapar.

o Mercimek, icerdigi yuksek orandaki demir ve folik asit nedeniyle kansizligi onler.

o Zengin potasyum icermesi nedeniyle yuksek tansiyonu dusurucu etkiler yapar.

o Mercimek icerdigi maddelerle bedenin kansere yakalanma rizikosunu azaltir.

Sagligimizi destekleyici butun bu onemli etkilerinden yararlanmak uzere, mercimegin gunluk diyetimize katilmasi, olabildigince sikca ve bolca yenilmesi ogutlenmektedir.

KISACA BITKISININ URETILMESI VE YETISTIRILMESI

Toprak bakimindan secici olmayan, iliman ve kurak iklimlerin bitkisi mercimek, tohumlariyla (bayat olmayan mercimek taneleriyle) cogaltilir. Guneydogu Anadolu bolgemizde kirmizi mercimek, kislik ekim olarak kasim ayinda; Orta Anadolu ve ara bolgelerde yesil mercimek, yazlik ekim olarak mart ayinda daha onceden hazirlanmis tarlalara mibzerle ya da serpme seklinde ekilir. Kurak bolgelerde yagmura dayali olarak yetisen mercimek baklagillerden oldugu icin gubre olarak azota gereksinmez. Bitkiye fosfatli fenni gubre verilir.

Mercimek fide doneminde cok yavas gelisir ve yabani otlarla rekabet edemez. Yabani ot mucadelesi yapilmazsa verimi cok duser. Yabani otlarla en iyi mucadele sekli, bu otlarin elle yolunmasidir. Mercimek tohumlari olgunlasip bitki sarardiginda, bitki sabahin erken saatlerinde elle yolunarak hasat edilir. Sokulen bitkiler 5-6 gun tarlada birakilarak kurutulur. Cok genis tarlalarda hasat, bicerdoverlerle yapilir. Mercimek bahce bitkisi olmadigi, tarimi tarlalarda ve genis alanlarda yapildigi icin bu kadar bilgi vermekle yetiniyoruz.