24 Nisan 2007 Salı

Ergenlik doneminde babalar

Ergenlik donemi cocuklar icin oldugu kadar anne-babalar icin de zor bir donem. Yapilan arastirmalar ergenlik caginda cocugu olan anne-babalarin yasam memnuniyet duzeyinin oldukca dustugunu ortaya koyuyor.

Bunun cesitli nedenleri var. Bunlardan biri gencin yasamindaki fiziksel, sosyal ve duygusal degisim donemi ile anne-babanin yasamindaki baska bir degisim doneminin kesismesi. Bu donemde ergenler hizli bir fiziksel buyume donemine henuz girerken, anne-babalar buyuk olasilikla kendi bedenleri konusundaki kaygilarinin arttigi bir donemde oluyorlar.

Benzer sekilde ergenler gelecege yonelik buyuk beklentiler icerisine girerken, anne-babalar buyuk olasilikla sahip olduklari olanaklarin kisitli oldugu hissini yasiyorlar. Ve ergenleri yeni kariyer yasami ve yetiskin rolleri beklerken, anne-babalar meslek yasamlarinda da bir duraklama evresine girmis oluyorlar.

Artan bagimsizligi nedeniyle cocuklari uzerindeki kontrolu kaybetme korkusu da ergenlik doneminde cocugu olan anne-babalari zorlayan bir diger etmen oluyor. Anne-babalar tarafindan belirtilen en buyuk stres kaynaklarindan biri cocugun daha fazla ozgurluk icin diretmesi, anne-baba tavsiyelerine uymamasi ve riskli davranislara meyilli olmasi oluyor.

Ergen bir cocugun babasi olarak bircok zorlukla karsilassaniz da, cocugunuz icin cok onemli oldugunuzu unutmamalisiniz.

Ergen cocugunuzun davranislarini kontrol kabiliyetinizi yitirdiginiz duygusuna kapilabilirsiniz. Bu kontrol kaybini cocugunuzu kisitlayarak telafi etmeye calismaniz ise onun sizden daha da uzaklasmasina neden olabilir.

Bir baba olarak ergen cocugunuzla iliskilerinizi guclendirmenin bircok yolu mevcut:

ANLAYIS GOSTERIN

Ergen cocugunuzla iletisim kurmanin en onemli yollarindan biri onun dunyasini anlamanizdir. Ergenlik yasamin hemen hemen tum alanlarinda bir degisim ve gecis donemidir.

Sosyal degisimler

Arkadaslar ergen cocugunuzun yasaminda eskisine kiyasla daha buyuk bir rol oynayacak. Ergenler moda, muzik, sac bicimi ve faaliyetler gibi konulardaki sosyal kurallarda arkadaslarini ornek alirlar. Ancak rahatlayin, degerler ve ahlaki davranis konusunda sizi ornek almaya devam edecektir.

Psikolojik degisimler

Ergenler cogunlukla anne-babalarinin kendilerine saglamak istediklerinden daha fazla bagimsizlik elde etmeye calisirlar. Bu cabanin asil amaci ise kendi ayaklari uzerinde durabilmeyi ogrenmektir.

Fiziksel ve cinsel olgunlasma

Ergenlik hizli buyume, seks hormonlarinin uretilmesi, ikincil cinsiyet ozelliklerinin gelismesi ve beden kompozisyonunda degisimler gibi pek cok degisimi beraberinde getirir. Bu degisimler ergenlerin kendilerine bakisini da etkiler. Ergenlik, bebeklikten sonra, insan yasamindaki en hizli buyume donemidir. Puberte, ozellikle babalar ve kizlari arasinda konusulmasi zor konulardan biri olabilir.

Dusunce yapisindaki degisimler

Ergenler dusunme kabiliyetlerinde buyuk sicramalar yasarlar. Varsayima dayali durumlar ve gelecek hedefler gibi olasiliklar ve soyut fikirleri dusunebilme konusunda cocuklara kiyasla daha ileridirler. Ayrica dusunme sureci uzerinde dusunebilme kabiliyeti de ilk kez ergenlikte gelisir. Bu da ergenleri eskisinden oldugundan cok daha iyi tartisabilen insanlar haline getirir.

DESTEK OLUN

Anne-baba destegi ergen cocugunuzun gelisimine yapabileceginiz en onemli katkilardan biridir. Anne-baba destegi ne kadar fazlaysa, ergenin sosyal yetkinligi (ozguven, ahlaki davranis, akademik basari) o kadar fazladir. Desteginizi fiziksel sefkat, arkadaslik ve surekli irtibat halinde olmak gibi cesitli yollarla gosterebilirsiniz.

Sefkat

Ergen cocugunuzun kendisine sarilmanizi istemedigini varsaymayin. Kendini ne sekilde rahat hissettigini sorun ve sozleriniz, ses tonunuz ve beden dilinizle onu sevmeye devam ettiginizi gosterin. Cocuklarinizin onlari ne kadar sevdiginizi bildiklerini varsaymayin, bunu onlara soyleyin.

Arkadaslik

Cocukken birlikte yaptiginiz eglenceli seyler ergen cocugunuzu (ozellikle de baskalarinin yanindayken) utandirabilir. Ancak bu ergen cocugunuzun sizinle zaman gecirmeyi istemedigi anlamina gelmez. Ergen cocugunuzla birebir zaman gecirmeniz aranizdaki iletisimi surdurmenin cok guzel bir yolu olabilir. Birlikte ozel bazi seyler yapin, alisverise cikin, masa oyunlari oynayin, yuruyuse cikin, sinemaya gidin...

Cocugunuza birlikte yapmaktan hoslandigi seyleri sorun ve bunlari yapmak icin zaman ayirin. Birlikte gecireceginiz zaman tum gununuzu alabilecegi gibi, okul sonrasindaki bes-on dakika da yeterli olabilir. Ergen cocugunuzun aktif yasami ile sizinki uyusmuyorsa, sizin ona uyum saglamaniz gerekebilir. Onunla zaman gecirmek icin caba gosterecek kadar onem verdiginizi bilmek cocugunuzu cok memnun edecektir.

Irtibat

Oglunuz ya da kiziniz ihtiyaci oldugunda size ulasabilecegini bilmek ister. Yasamindaki surekli varliginiz onun guvenlik duygusunun onemli bir parcasidir. Babalar gunluk rutin yasamda onemlidir.

Ancak rutin disi, katildigi bir tiyatro gosterisi, onemli bir mac, zor sinavlar, romantik iliskiler, ayrilmalar, korkular, umutlar ve hayaller gibi onemli olaylarin da farkinda olmaniz gereklidir. Is yasaminiz ile babalik gorevlerinizi bir arada yurutmek zor olabilir. Ergen cocugunuzun bu gibi bir aktivitesine fiziksel olarak katilmaniz mumkun olmasa bile, oncesinde ve sonrasinda onu arayarak kendisini dusundugunuzu gosterebilirsiniz.

Iletisim kurun

Iyi zamanlanmis bir nasihat genellikle faydali olsa da, ergen cocugunuz asil olarak onu dinlemenize gereksinim duyar. Cogunlukla ergenler cevap ya da tavsiye istemezler ve o konusurken, sizin kendi soyleyeceklerinizi dusunmenizi de arzu etmezler. Kendilerini dinlemeye hazir oldugunuzu bilmek ergenleri rahatlatir.

Bir catismayi cozumlerken, rahatlatmaya calisirken, fikir verirken ya da sadece yemek masasinda sohbet ederken, oncelikle onu anlamaya calisin. Sizinkinden farkli olsa bile, goruslerine deger verdiginizi anlamasini saglayin.

Dikkatli dinleme anlamanizi saglayacaktir ve baba ile cocuk arasindaki iliskinin anahtaridir. Dinlemek baba olarak gorevinizi daha iyi anlamaniza ve bundan da onemlisi cocugunuza olan sartsiz sevginizi gostermenize yardimci olur.

Ergenlik babalar ve ergen cocuklari icin oldukca kafa karistirici bir donemdir. Bazen vazgecmek en kolay yol gibi gelebilir. Ancak bunu yapmamalisiniz. Ergenlik donemi cocugunuzun sizin sevgi ve kabulunuze her zamankinden daha fazla ihtiyac duydugu bir zamandir.

Hiç yorum yok: