Cumhuriyetin en büyük tezi çöküyor mu?

Cumhuriyet felsefesi Türkiye’de maalesef çoğunlukla kılık-kıyafet fetişizmi ya da paranoyası üzerinden tartışılıyor. Halbuki bir felsefe olarak Cumhuriyet; esas itibarıyla sosyal ve ekonomik ayırım gözetmeksizin tüm ulusun çocuklarının en iyi koşullarda, en nitelikli biçimde ve hayata eşit koşullarda başlamasını temin edecek donanımla yetiştirilmesini mümkün kılacak eğitim projesiyle tartışılmalıdır. ÖSS sonuçlarında son yıllarda ‘klasik liseler’ denilen devlet okulları parası olan ailelerin çocuklarının eğitim aldığı özel okulların açık ara gerisinde kalıyor. Bu açıdan bakıldığında sınav sonuçları, Cumhuriyet’in eğitim projesini de aşacak şekilde eşit yurttaşlık projesinin başarısızlığı anlamına mı geliyor? Cumhuriyet'in en büyük tezi çöküyor mu? GÜLİN YILDIRIMKAYA Devlet memuru zihniyetli hocalar Cumhuriyet’in eğitim tezini çökertti Metin Bostancıoğlu Milli Eğitim eski Bakanı: "Sabah okula gidip akşam dönen, mesai bitince öğrenci ile ilişkisini kesen devlet memuru zihniyetindeki öğretmenlerle olmuyor. Öğretmenlerin iyi eğitilmesi ile başlamak lazım önce" Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş temellerinde Atatürk’ün de söylediği ve bizzat okuma-yazma seferberliği başlatmasından da anlaşılacağı gibi eğitim ve kültür vardır. Türkiye, UNESCO ve Avrupa’nın Pisa projesine katılmıyor, bilgi vermiyordu. Ben bakanlık yaptığım dönemde katıldık ve çocuklarımızın bilgisi dünya çocuklarınınki ile kıyaslandı. Çıkan sonuçlar o dönem de çok üzücüydü. İlköğretimde bölgesel farklılıklar ve hatta il ile ilçe okulları arasında kalite farklılıkları var. Devlet okullarında eğitim kalitesi düşüyor çünkü maalesef devlet memuru zihniyetindeki sabah okula gidip akşam dönen, mesai bitince öğrenci ile ilişkisini kesen devlet memuru zihniyetindeki öğretmenlerle olmuyor. Cumhuriyetin tezi çöküyor ve bunu çökerten özel sektör ile devlet memuru zihniyeti arasındaki bu farktır. Öğretmenlerin iyi eğitilmesi ile başlamak lazım önce. Köy Enstitülerinde öğretmen olma ideali ile yetişen gençlerimiz vardı, şimdi öğretmen yetiştirmede o kadar başarılı değiliz. Fırsat eşitliği yok, eğitim dershanelere terk edilmiş durumda Derya Sazak Milliyet Gazetesi yazarı 2009 ÖSS sonuçlarını dünkü köşesinde değerlendiren Sazak şöyle yazdı: 30 bin öğrencinin sıfır puan aldığı, fen bilimlerinde Türkiye ortalamasının 4’te kaldığı, İstanbul, Ankara, İzmir gibi gelişmiş kentlerde ancak “dershaneye giden ve özel ders alan öğrencilerin” başarılı olabildiği eğitimdeki çöküşü yansıtıyor. Türkiye artan nüfusuna koşut, eğitimin kalitesini de yükseltmek zorunda. Bütçeden en büyük pay eğitim ve savunmaya gidiyor. Ancak, eğitimde fırsat eşitliği sağlanamıyor, bölgelerarası dengesizlik giderilemiyor. lise eğitimi giderek dershanelere terk edilmiş durumda. Özel dershaneye giden öğrenci oranı yüzde 90’a dayanmış! Öğrencilerin yüzde 20’si de özel ders alıyormuş. Bu sistemde yoksul kentler ve çocuklar zaten sıfır çekmeye adaylar! Akdeniz Üni. Öğretim Üyesi Prof. Mümtaz Soysal: Devlet açılmakta olan bu farka izin vermemeli Eğitim sistemimizde iki büyük sorun ortaya çıkmıştır. Biri, daha büyük halk kitlelerinin eğitim sistemi içine girmesi. Eğitim alanına daha fazla kaynağın aktarılması gerekir, başka yerlerden kesilerek. İkincisi, bir dengesizlik ortaya çıkmıştır. Bu da büyük ölçüde bir sosyal politika konusudur, doğrudan doğruya siyaseti ilgilendirir. Özel okullar-devlet okulları, özel liseler-devlet liseleri gibi ayrımlar ortaya çıkmıştır. Devletin okullarında imkanlar yeterli olmayınca insanlar daha iyi olduğu söylenen özel okullara çocuklarını göndermekte ve bunun içinde daha çok para aktarmaktadırlar. Türk ana-babası çocuğunun daha iyi eğitim görmesi için gıdasından, eğlencesinden, kıyafetinden keserek en büyük çabayı göstermektedir. Özel okulların daha kaliteli öğrenciler yetiştirdiği konuşuluyor ve bunu sınavlarda da görüyoruz. Devlet açılmakta olan bu farka müsaade etmemelidir. Doç. Dr. Ferhat Kentel İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyoloji Böl. Öğr. Üyesi Kapitalizm ekonomik yapıyla beraber eğitimi de devletten kopardı Bir şeyler çöküyor ama sadece Türkiye’de değil. Aynı mantıkla eğitim veren tüm ülkelerde, örneğin Fransa’da da benzer sorunlar var. Gençleri belli ideolojilerle aynı kalıba sokmaya çalışan eğitim sistemleri artık cevap vermiyor. Sosyal devlet, 2. Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkan toplumun eğitim hakkı gibi adalet içeren ilkeler yıprandıkça, kapitalizm yerleştikçe okullar da açıkta kaldı. Ekonomik yapı devletten koparken eğitimde de kopma oldu. Parası varsa iyi eğitim alabiliyor insanlar. Bu durum sınıfsal ayrımcılığı da körükler hale geldi. Devlet silaha para harcayacağına eğitime para harcamalı, ideolojik kapalılığı aşıp özgür ve demokrat bakışla eğitim sistemini yeniden düzenlemeli. Eğitim sisteminde eşitsizlik yok, fark öğrenciden kaynaklanıyor Mehmet SAĞLAM Ak Parti Milletvekili TBMM Milli Eğitim Komisyonu Başkanı "Eşitlik, ekonomik takviye ve burslarla zaten yaratılmaktadır. Geçen sene de ÖSS’de Anadolu Liseleri ve Fen Liseleri birinciydi. Cumhuriyetin eğitim sistemi, bir başarı öyküsüdür" Tüm dünyada anaokulundan üniversiteye kadar çeşitli kademelerde devlet okulu ve özel okul ayrımı vardır. Elbette ki aralarında fark olacaktır. Bu farkı mümkün olduğu kadar eğitim sistemi gidermelidir. ÖSS sonuçlarından, "Özel okullar devlet okullarından daha iyi eğitim veriyor, eğitimde eşitsizlik yaratılıyor" sonucuna varmak yanlış olur. Devlet okullarının da kendi aralarında dereceleri vardır. Ne kadar uğraşırsanız uğraşın, bu iki kurum arasındaki fark devam edecektir, tüm dünyada böyle. Çünkü esas fark öğrenciden kaynaklanır. Aynı okulda bile öğrenciler arasında fark vardır. Öğrenciler eğitim hakkından eşit yararlanırlar ama çalışanlar daha fazla yararlanır. Eğer bir öğrenci, ailenin ekonomik imkanları müsait olduğu için özel okulda okuyorsa, iyi eğitim almak isteyen ve çalışan öğrencilerin de devlet okullarında burs ve buna benzer imkanlarla desteklenmesi gerekir. Eşitlik, ekonomik takviye ve burslarla zaten yaratılmaktadır. Geçen sene de ÖSS'de Anadolu Liseleri ve Fen Liseleri birinciydi. Cumhuriyetin eğitim sistemi, bir başarı hikayesidir.