5 Haziran 2007 Salı

Genç ve sporcularda ani ölümler

Türkiye’de yılda 60-70 bin kişi, ani ölümlerle hayatını kaybediyor. 15-35 yaş grubunda ani ölümler, yılda ortalama yüzde 4 artıyor.
Sporcu ani ölümlerinin yüzde 62’si lise, yüzde 22’si niversite öğrencilerinde, yüzde 7’si de profesyonel sporcularda görülüyor.

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. İzzet Tandoğan, hızlı ve beklenmedik şekilde gelişen ani ölümlerin, kalbin pompa fonksiyonunu ani olarak bozan ritim bozukluğundan kaynaklandığını söyledi.

Bilinen bir kalp hastalığı olsun ya da olmasın akut semptomların başlamasını takiben bir saat içinde ortaya çıkan ani ölümlerin, yeni doğan- 6 ay ve 45-75 yaş arasında artış gösterdiğini belirten Tandoğan, ani ölümlerin en çok ise 65 yaş üzerinde ve erkeklerde görüldüğünü vurguladı.

ABD’de yılda 300-450 bin, Türkiye’de yılda 60-70 bin kişinin ani ölümle hayatını kaybettiğini ifade eden Tandoğan, tüm doğal ölümler içinde ani ölüm oranının ise yüzde 12 olduğunu dile getirdi. Ani ölümlerin yüzde 90’ının nedeninin kalp hastalıkları olduğuna işaret eden Tandoğan, koroner arter hastalığı riskindeki artışa bağlı olarak ilerleyen yaş ile ani ölüm sıklığının arttığını kaydetti.

Tandoğan, yapılan araştırmalar sonucu 15-35 yaş grubunda ani ölüm oranının erkeklerde yıllık yüzde 4, kadınlarda da yıllık yüzde 4.6 arttığının saptandığını kaydetti.

SPORCU ÖLÜMLERİNİN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU AKTİVİTE SIRASINDA
Tandoğan, sporcu kalbinin, karşılaştığı yükün şekline bağlı olarak fizyolojik, morfolojik ve elektrokardiyografik bazı değişikliklere uğradığını ve daha kalın olduğunu söyledi. Sporcularda ani ölümün yüzde 90 oranla erkeklerde görüldüğünü belirten Tandoğan, ölüm olayının genellikle sportif aktivite sırasında ya da hemen sonrasında ortaya çıktığını ifade etti.

Tandoğan, sporcu ani ölümlerinin yüzde 7’sinin profesyonel sporcularda, yüzde 22’sinin üniversite öğrencilerinde, yüzde 62’sinin lise öğrencilerinde, yüzde 7’sinin de diğer sportif faaliyetler sırasında olduğuna işaret etti. Sporculardaki ani ölümlerin yüzde 36’sının kalbin ileri derecede kalınlaşması (Hipertrofik Kardiyomiyopati) sonucu oluştuğunu dile getiren Tandoğan, bu durumun özellikle genç atletlerdeki ani ölümlerinen önemli nedeni olduğunu anlattı.

ANİ ÖLÜMLERLE HAYATINI KAYBEDEN SPORCULAR
Kamerunlu Marc-Vivien Foe’nun kalbi Fransa’da 2003 yılında düzenlenen Konfederasyon Kupası’ndaki Kamerun - Kolombiya yarı final maçının 73. dakikasında aniden durdu. Genç futbolcu yeşil sahada 28 yaşında öldü.
Portekiz Ligi’nde Benfica formasını giyen Macar futbolcu Miclos Feher, Vitoria Guimaraes maçı sırasında 24 yaşında yeşil sahada can verdi.
Rusya’nın iki kez Olimpiyat Şampiyonu olmuş buz patencisi Sergei Grinkov, 1995 yılında 28 yaşındayken aniden kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
Basketbol dünyasında bir zamanlar Fenerbahçe’de de forma giyen Mc Rae, Brian Lewis (Boston Celtics), Rage Lewis (Boston), Hank Gathers (NCAA) ve Pete Marawich (Utah-Boston) kalplerine yenik düştü.
Türk atletizminde Reşat Oğuz, kalp krizi geçirdikten sonra pistlere veda ederken; Mehmet Yurdadön rahatsızlıktan sonra koşmayı bıraktı.
Galatasaray altyapı oyuncusu Dursun Özbek 15 yaşında, Çavuşoğlu Koleji’nin milli basketbolcusu Burak Alkaş 15 yaşında, Antalya 2. Amatör Lig Takımı Demirspor’un kalecisi Abdullah Aslan 18 yaşında, Konya 2. Amatör Lig Takımı Doğanbey Belediyesi futbolcusu Hüseyin Dinçsoy 24 yaşında antrenman sırasında hayatlarını kaybetti.
Sarıyer Antrenörü Candan Tarhan, kalbi nedeniyle sahada öldü.

SABAHLARI, PAZARTESİ GÜNLERİ VE KIŞ AYLARI ARTIYOR
Doç. Dr. İzzet Tandoğan’ın yapılan araştırmalardan derlediği bilgilere göre:
Ani ölümler, erkeklerde kadınlara göre 3-4 kat daha fazla görülüyor.
Önceden bilinen koroner arter hastalığı olmaksızın gelişen vakalar da kadınlarda erkeklere göre daha fazla.
Kadınlarda, 35-44 yaş arasında ani ölüm oranı yüzde 21 oranında artıyor.
Ani ölümde, günde 2-5 kadeh içki riski kısmen azaltırken, sigara,stress ve obezite riski artırıyor.
Sosyoekonomik düzeyi düşük erkeklerde, az çocuklu ve eşiyle arasında kültür farkı olan kadınlarda ani ölüm riski daha yüksek.
Yarışmalı olmayan sporlar, riski azaltıyor.
Ani ölüm sabahları, pazartesi günleri ve kış aylarında daha fazlagörülüyor.

Mavi forum