22 Nisan 2007 Pazar

Vazektomi nedir?

Vazektomi (erkege uygulanan cerrahi sterilizasyon) erkekte sperm hucrelerinin testislerden depolandiklari bolgelere gecisinin cerrahi yontemlerle kalici olarak bozulmasi islemidir.

Bu islem sonrasinda ejakulasyon esnasinda bosalan sivinin dis gorunusunde hic bir degisiklik olmaz, ancak sivida sperm hucreleri olmadigindan gebelik olusmaz.

Bu yontemle sperm �kanallarinda� ciddi hasar olustugundan tuplerin eski haline getirilmesi cok zordur.
Erkek ureme sisteminin ana organi olan testislerin temel gorevi gebelik icin gerekli olan spermlerin uretilmesidir. Uretilen spermler vas deferens adi verilen kanallar tarafindan tasinarak penis ucuna acilan urethraya kadar ulasir. Bu yolculuk sirasinda prostat bezinden salgilanan sivi icine karisarak orgazm sirasinda penis disina atilir. Orgazm sirasinda erkekten bosalan sivi testisler tarafindan degil prostat bezi tarafindan uretilir.
Spermin uretim yeri olan testislerden uretraya kadar tasinmasinin onunde bulunan bir engel menide hic sperm bulunmamasi yani azospermi ile sonuclanir. Obstruktif yani tikanma nedenli azospermi olarak adlandirilan bu durum erkek kisirliginin nedenlerinden birisidir ve tedavisi cerrahi olarak sperm aramayi takiben mikroenjeksiyondur. Bu tikanikligin istenmeyen gebelikleri engellemek amaciyla bilincli olarak cerrahi yontemler ile yapilmasi ise vazektomi olarak adlandirilir.
Erkekte tuplerin baglanmasi olarak tanimlanan bu islem geri donusumsuz bir dogum kontrol yontemi olarak kabul edilir.

KIMLER ICIN UYGUNDUR?
Gunumuzde her yil sadece Amerika Birlesik Devletlerinde yarim milyondan fazla erkek istenmeyen gebeliklerden korunmak icin vazektomiyi tercih etmektedir. Tum dunyada ise bugune kadar yapilan toplam vazektomi sayisinin 30 milyonun uzerinde oldugu tahmin edilmektedir. Vazektominin onunde tibbi bir engel olmamakla birlikte bazi bireyler bu islem icin daha uygun adaylardir.
Ailesini tamamlamis, diger dogum kontrol yontemlerini gozden gecirmis ve daha uygun bir yonteme karar verememis ciftler
Duzenli ve stabil bir iliskisi olan ve kadin yasinin dogurganligin sonlarina yaklastigi ciftler
Ileride cocuk sahibi olmak istemediginden emin olan orta yasli bekar/dul erkekler
Istenmeyen gebeliklerden korunmada sorumluluk almak isteyen erkekler
Ileride cocuk sahibi olma konusunda kesin kararini verememis veya evliligi konusunda supheleri olan ve olasi bir bosanma ve yeniden evlenme durumunda tekrar cocuk sahibi olma olasiligi olan erkekler diger dogum kontrol yontemlerinden birini tercih etmelidir.

AVANTAJLARI
Kalici ve omur boyu suren bir dogum kontrol yontemi olmasi en onemli avantajidir. Ayrica hamilelik korkusu olmadigindan cinsellik daha keyifli ve verimli yasanabilir.
Islem sirasinda baglanan vas deferenslerin meni sivisi uretimi ile hicbir ilgisi olmadigindan islem sonrasi erkegin meni miktari ve gorunusunde hicbir degisiklik olmaz. Sperm ve hormon uretimi degisiklige ugramadan devam ettiginden cinsel istek, guc ve aktivitede herhangi bir degisiklik ortaya cikmaz. Uretilen spermler vucut tarafindan emilerek yok edilir.

DEZAVANTAJLARI
Kalici bir yontemdir. Ileride yeniden cocuk sahibi olmak istendiginde kanallarin ameliyat ile yeniden acilmasi her zaman basarili olmayabilir. Bu gibi durumlarda cerrahi sperm arama ve mikroenjeksiyon uygulanmasi gerekir.

ETKINLIGI
Vazektominin etkinligi teorik olarak %100 olmakla birlikte teorikte bu oran biraz daha dusuktur. Sperm hucresinin uretilmesi ile meniden disari atilmasi yaklasik 72 gun alir. Bu nedenle vazektomi sonrasi koruyuculuk hemen baslamaz. Koruyuculugun tam oldugu yani menide sperm sayisinin sifira dustugu arka arkaya yapilan 2 sperm analizinde gosterilmelidir. Ilk sperm tetkiki icin genelde 16-18 hafta icinde 20 defa bosalma olmasi beklenmelidir. Cok nadir olarak spermin menide sifirlanmasi daha yavas olabilir ve 3-4 yil kadar gerektirebilir. Bazi cok nadir durumlarda ise baglanan ve kesilen kanallar yeniden birlesebilir ve uretilen sperm menide gorulebilir.

ISLEM NASIL YAPILIR?
Vezektomi islemi lokal anestezi altinda ve muayenehane sartlarinda uroloji uzmanlari tarafindan yapilir. Oldukca kolay ve guvenli bir islemdir. Testisler erkek vucudu disinda skrotum adi verilen torbalarin icinde bulunur. Lokal anestezi yapilmasini takiben skrotum derisi uzerinde kucuk bir kesi yapilarak vas deferensler bulunur, cilt disina alinip baglandiktan sonra kisa bir parca kesilir ve kalan uclar koter ile yakilarak tahrip edilir. Islem yaklasik 30 dakika surer ve hastanede yatmayi ya da istirahati gerektirmez. Takip eden donemde agizdan agrikesici almayi gerektirecek siddette agri olabilir.

RISKLER VE KOMPLIKASYONLAR
Her cerrahi islemde oldugu gibi vazektomi de bir takim komplikasyonlarin gorulme riski vardir:
Alerjik reaksiyon: Kullanilan anestezik ajana karsi alerji ve bunun sonucunda gecici bir kasinti olabilir.
Kanama: Islem sonrasi kanama ve odem olabilir. Skrotum mor ve sis gorunebilir. Bu durum gecici olup 4-5 gun icinde kendiliginden kaybolur.
Orsialji (kronik agri): Nadiren islem sonrasi biriken sivi ve sperme bagli olarak testislerde agri olabilir. Bu durum 6 ay icinde kendiliginden kaybolur
Hematom: Skrotum icine olan kanama durmaz ise kan pihtilasarak bir kitle olusturabilir. Nadiren bu hematomun ikinci bir cerrahi islem ile bosaltilmasi gerekebilir.
Enfeksiyon: Nadiren antibiyotik tedavisi gerektiren enfeksiyonlar gelisebilir.
Agri: Ilk 24 saatten sonra agri kesici almayi gerektirecek siddette agri nadiren gorulur
Cinsel isteksizlik ve gucluk: Cok nadiren gorulen bu durum fiziksel degil psikolojiktir.
Gecmiste vazektomi sonrasi prostat kanseri gorulme riskinde hafif bir artis olabilecegi ileri surulurken en son yapilan calismalar vazektomi ile prostat kanseri arasinda bir iliski olmadigini gostermektedir .

UYARILAR:
Ileride cocuk istegi olusmasi ihtimalini cok iyi gozden gecirin. Esinizin de mutlaka onayini alin. Operasyon sonrasinda koruyuculuk hemen baslamaz. Sperm incelemesinde azospermi olusana kadar dek bir korunma yontemi uygulamak gerekir.
Vazektomi sonrasinda yeniden cocuk sahibi olma arzusunun ortaya cikmasi:
Bu zor bir durumdur. Ileri derecede hasar gormus kanallari tekrar gecirgen hale getirme operasyonlari basari oranlari degisen operasyonlardir. Basari saglanamazsa ve cocuk arzusu devam ederse testisten aspirasyon yoluyla sperm toplama yontemlerine basvurmak gerekebilir.

Hiç yorum yok: