Kisirligin nedeni arastirmaya oncelikle erkekten baslanmalidir. Keza kadinda kisirlik nedenleri cok cesitli olabilecegi icin yapilacak testler de fazladir. Ancak erkege kisirligin erkege bagli olup olmadigini arastirma cok daha kolaydir. Yalnizca bir semen analizi (spermiogram testi) durumun normal olup olmadigini gosterebilir.
Cocuklari olmayan ciftlerin yaklasik %30-50'sinde problem erkekten kaynaklanmaktadir.
Erkek infertilitesi tedavisinde son 7-8 yil icinde uygulanan teknikler ile hizli bir ilerleme kaydedilmistir. Ozellikle "mikroenjeksiyon teknigi (ICSI, igneli gebelik)" daha onceden tedavi edilemeyen erkege ait bir cok infertilite faktorune cozum getirmistir.
Bosalma sirasinda, semen orneginde, yeterli sayida, normal morfolojili ve hareketli sperm olmalidir ki dollenme gerceklesebilsin.
Erkegin degerlendirilmesi uroloji uzmani tarafindan yapilir. Arastirmada oncelikle kisinin genel saglik durumu, aliskanliklari (sigara, alkol vb), cinsel iliski sikligi, sertlesme (ereksiyon), bosalma (ejakulasyon) gibi fizyolojik cinsel fonksiyonlari sorgulanir.
Semen analizi (spermiogram) ile sperm sayisi, normal spermlerin anormal sekilli spermlere orani, hareket seviyesi iyi olan sperm miktari degerlendirilir.
"Kruger kriterleri" ozellikle sperm sekil bozukluklarini goz onune alan bir degerlendirme yontemidir. Ozel bir boyama sonrasi sperm sekil (morfoloji) ozellikleri incelenerek sperm orneginin fertilite (dogurganlik) kapasitesi belirlenir.
Sperm analizi sonucuna gore ideal olarak karar verebilmek icin, ayri donemlerde yapilmis en az iki farkli sperm ornegi incelenmelidir.
Erkek Infertilitesinde Neler Arastirilir?
Sperm analizinde bir fertilite sorunu saptanirsa erkegin fiziksel ve hormonal ileri muayenesine gecilir.
Erkegin tibbi hastaliklari sorgulanir. Seker hastaligi, astim, kronik bobrek ve karaciger hastaliklari gibi tibbi hastaliklar erkek uretkenligini etkileyebilmektedir.
Sistemik enfeksiyon hastaliklari ile genital bolgedeki belirgin veya anlasilmayan bazi enfeksiyoz hastaliklar da infertilite nedeni olabilmektedir.
Gonore (bel soguklugu), klamidya, ureaplasma ve diger bir cok mikrobik etken cinsel bolge hastaliklarina yol acabilir.
Cevresel toksik etkenlere maruz kalma (radyasyon, egzoz gazlari, boyalar vs), kullanilan ilaclar, dar pantolon giyme, sigara, alkol, gecmiste ya da halen gecirilen enfeksiyonlar dogurganlik duzeyini etkiler.
"Scrotum" adi verilen torbalardaki toplardamarlar genislemelerine bagli varikosel rahatsizligi, erkek faktorunde siklikla karsimiza cikabilen bir durumdur. Bu durumda sperm sayisi ve kalitesi etkilenebilmektedir. Tedavi icin cerrahi bir operasyon gerekebilir.
Erkek faktoru arastirilmasinda, rutin incelemelerin yani sira ozel bazi hormonal testler ve uroloji konsultasyonu istenebilir. FSH, LH, Testosteron gibi hormon duzeyleri bakilabilir.
Skrotal ultrason ile ve doppler ultrason teknigi ile testisler ve buradaki kan akimi incelenebilir.
Testis biyopsisi; sperm sorunlarinin, kanallarin tikali olmasina mi, yoksa testis yapisindaki bozukluguna mi bagli oldugunu anlamak icin yapilan bir incelemedir. Azospermi, ciddi oligo-asteno-terato-spermi gibi siddetli sperm sorunlarinda diger muayene ve incelemelerin sonucuna gore karar verilerek uygulanir.
Yukarida belirtilen testlerden bir kismi sadece ozel durumlarda uygulanir. Cogu zaman basit testler ile tani konulabilmekte ve daha ileri incelemelere gerek kalmamaktadir.
Tup bebek uygulamalari basladiktan sonra, erkege ait bir cok infertilite nedeninde, gebelige ulasma oranlari her gecen gun artmistir. Eski donemlerde cocuk sahibi olmasi hayal bile edilmeyen durumlar, TESE, TESA ve mikroenjeksiyon (ICSI) teknikleri sayesinde artik cozulebilir sorunlar haline gelmistir.
Tek bir sperm ile bile gebelik olusturulabilmektedir. Her gecen gun bu tedavi yontemlerinin basari oranlari yuz guldurucu bir hizla artmaktadir.
ERKEKTE GENETIK INCELEME
Erkeklerde sperm sayisinin ileri derecede dusuk
olmasi ya da hic olmamasi (azoospermi) bazi
genetik bozukluklarla birlikte olabilir.
Kromozomlardaki cesitli yapisal ve sayisal degisiklikler yaninda ozellikle "Y kromozomu" olarak adlandirilan erkek cinsiyet kromozomundaki bazi degisiklikler infertilite yakinmasi ile basvuran erkeklerde %5-15 siklikla gorulmektedir. Bunlarin degerlendirilmesi hem infertilite nedeninin ortaya konmasi hem de tedavi sonrasinda gebelik meydana gelirse bunun dogacak olan bebege aktarilma riskini ortaya koymasi bakimindan son derece onemlidir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder