Aman bebeğiniz ishal olmasın!

Yapıları gereği çok narin olan bebeklerin ishal olma riski yüksek. Bebekler, ishale fazla dayanamıyorlar. Uzmanlar, anne ve babaları şu konularda uyarıyor:


Eskişehir İl Sağlık Müdürü Dr. Seraceddin Çom, dünyada her yıl 5-6 milyon çocuğun ishalden hayatını kaybettiğini, Türkiye'de ise 0-1 yaş grubu çocuk ölümlerinin yüzde 24'ünü ishal vakalarının teşkil ettiğini söyledi.

Çom, çocuklarda ishalin en çok 0-1 yaş grubu için tehlike oluşturduğunu, 1-5 yaş grubu çocukların da ishal sebebiyle ölüm riskiyle karşı karşıya olduğunu ifade etti. İshalden ölümlerin azalması için beslenme, temizlik ve eğitimin önem taşıdığını kaydeden Dr. Seraceddin Çom, "Anne sütü ile beslenme, ishali önleyen en iyi ve en etkili korunma yöntemidir. Günde 3 defadan fazla sulu dışkılama ishal olarak kabul edilir. Dışkı kıvamı normal ise, sık dışkılama ishal sayılmaz. Özellikle küçük bebeklerde beslenme şekline göre sayı değişebilir. Yeni doğanda günde 3-5 kez, geçiş kakası döneminde (3-15 günler arası) günde 8-10 kez normal kıvamda dışkılama olabilir. Daha sonra ilk yaş sonuna kadar günde 2-3 kez, anne sütü ile beslenenlerde günde 7 kez normal dışkılama olabilir. Yeni doğan ve süt çocuklarında ileri yaşlara göre ishal daha kolay gelişir ve daha ağır seyreder. Çünkü ilk aylardaki çocuklar, besin bileşimindeki değişimlere kolay uyum sağlayamazlar. Ayrıca, ishal yapabilen bağırsak patojenlerine karşı henüz bağışıklık kazanmamışlardır. Bu yaşlarda kusma da sık görülür ve ishal ile birlikte su ve tuz kaybı sonucu çocuğun durumunun ağırlaşmasına ve hatta ölümlere sebebiyet verir" diye konuştu.

"ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ"

Çom, ilk 6 ayda çocuğun anne sütü ile beslenmemesinin risk faktörlerinin başında geldiğini vurgulayarak, şunları söyledi:

"Diğer risk faktörleri arasında, biberon ve emziğe mikropların çabuk bulaşması, besinlerin uygun şekilde hazırlanıp saklanmaması, kirli sular, bağışıklık sisteminin zayıf olması, müzmin hastalık ve benzerleri geliyor. İshal vakaları, yaz aylarında yiyeceklerin daha çabuk bozulması, tatil yerlerinde hijyenik kuralların tam uygulanamaması ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi yüzünden daha sık görülüyor. Bağırsak enfeksiyonları, virüsler, bakteriler, parazitler ve diğer mikroplar, gıda zehirlenmesi, diş çıkarma, bazı gıdalara karşı hassasiyet (alerji), gereğinden fazla meyve ve meyve suyu (özellikle elma ve üzüm), tüketimi ve diğer ishal yapıcı gıdalar, antibiyotik tedavisi, alt, üst solunum yolu enfeksiyonları, doğuştan metabolik hastalıklar ishalin sebepleri arasındadır. Enfeksiyon, en sık olarak dışkının ağız ve el teması yoluyla geçer. Aynı zamanda uzun süre bekletilmiş besinler, uygun şekilde hazırlanmamış konserveler ve iyi pişirilmemiş besinler, kaynağı belli olmayan içme suları da mikropları barındırarak ishale neden olur. İshalin süresi, genellikle bir kaç saatten bir kaç güne kadar değişebilir. Daha uzun sürebilmekle birlikte, iki haftadan daha uzun süren ishaller, doktor takibi gerektirir."

"İSHAL ÇOCUĞA DAHA ÇOK SIVI VERİLMELİ"

Doktor Çom, ishal olan çocuğa her zamankinden daha çok sıvı verilmesi gerektiğinin altını çizerek, "Küçük çocuklarda ishal özellikle kusma varlığında büyük su kayıplarına yol açtığından, 5-7 gün içinde düzelebilecek olan bağırsak enfeksiyonu yeterli su verilmediği takdirde öldürücü olabilmektedir. İshali başlayınca emzirilmesi ve beslenmesi kesilen, sıvı verilmeyen çocuklar, günde 8 ya da daha fazla sulu ishal yapan çocuklar, günde ikiden fazla kusması olan çocuklar ve 12 aydan küçük bebekler, susuzluk açısından risk altında olan çocuklardır. İshalli bebekte hem sıvı ihtiyacının, hem de kalori alımının sağlanması önemlidir. Sıvı ihtiyacını en iyi şekilde karşılamak amacı ile sağlık ocaklarında ücretsiz dağıtılan ORS, kaynatılmış ve soğutulmuş suya karıştırıldıktan sonra yavaş yavaş kaşıkla içirilir. Yağsız çorba, pirinç suyu ile ve seyreltilmiş sütle hazırlanmış muhallebi, ayran, elma suyu gibi sıvılar, susuzluğu önlemek ve kalori ihtiyacını karşılamak için verilebilir. Altı aylıktan küçük ve henüz ek gıda başlanmamış bebeklerde emzirme sıklaştırılır. Bebek aldığı takdirde aralıklı kaynatılmış ılık su verilebilir. Her ishalli dışkıdan sonra 2 yaşın altındakilere yarım ya da bir çay bardağı, 2 yaşından büyüklere yarım ya da bir su bardağı sıvı, daha fazla içmek isteyen çocuklara alabildiği kadar verilmelidir. Kusması olan çocuklarda aynı miktarda sıvı iki veya üç dakikada bir, bir kaşık ya da bir yudum şeklinde verilmelidir. Kısa zamanda çok miktarda sıvı verilmesi ya da beslemeye zorlama kusmayı artırmaktadır" diye tavsiyelerde bulundu.

İl Sağlık Müdürü Seraceddin Çom, ishal olan bebeğe doktor onayı olmadan kesinlikle antibiyotik ya da diğer ilaçların verilmemesi gerektiğini sözlerine ekledi.