Zayiflamanin bilimsel yontemleri

Zayiflama yontemleri ve diyetler hakkinda agizdan agza dolasan, yillardir uygulanan cesitli yontemler var. Ancak bunlarin bir kisminin bilimsel gerceklerle yakindan uzaktan ilgisi yok. JFK Hastanesi Beslenme Uzmani Sedef Susoy, zayiflamak isteyenlerin diyet urunler, tatlandiricilar ve sabahlari ac karnina icilen maydanoz sulari ile ilgili yaptiklari yanlislara dikkat cekerek, bu konudaki sorularimizi yanitladi... Yemekler nasil pisirilmeli ki, kilo almaya davetiye cikarilmasin?
"Kizartmalardan kacinalim" diyoruz ama sadece haslama mi saglikli? Sadece haslama yemek zorunda degiliz. Yemeklerimizi firinda izgarada ya da tencere yemegi olarak tuketebiliriz (sotelemeden). Ama kizartmalardan kacinmak gerekiyor. Cunku kizarttigimiz her sey (et, sebze) yuksek oranda yag cekiyor. Yani, yedigimiz yemekle birlikte bolca yag iciyor gibi oluyoruz.
Yemeklerimizde hangi yagi kullanalim?
Zeytinyagi saglikli diye biliyoruz, ancak en az diger yaglar kadar o da kalorili... Yemeklerimizde kullanacagimiz yag sivi olmali. Tereyagi ve margarinleri hayatimizdan cikarmaliyiz. Siviyagi kullanirken de olcusune dikkat etmeliyiz. Kati yagin da sivi yagin da kalorisi aynidir ve bir tatli kasigi yag 45 kaloridir. Siviyagi kullanmanin en dogru yolu ise, zeytinyagi veya findik yagindan bir olcu, diger siviyaglardan da bir olcu karistirarak kullanmaktir. Boylece, yag dengesini yakalamis oluruz.
Aksam yemekleri icin ideal saat kac? Daha sonra bir sey yenmemeli mi?
Aksam yemegi mumkun oldugu kadar erken saatlerde yenmelidir. Mesela 18.00 ile 19.30 arasi olabilir. Daha sonrasinda ise, sadece bir ara ogunle yemek yeme islemi bitirilmelidir. Bu ogunde ise, kisiye gore bir meyve, sut vb hafif gidalar tuketilebilir. Yatmadan en az iki saat once tum yeme islemleri bitmelidir.
Ailede bir kisi diyet yapiyorsa, diger fertler bu kisiye nasil yardimci olabilir? Herkes diyete gore mi beslenmeli?
Diyet yapmak 'saglikli beslenme' anlamina gelir. Bu nedenle, evdeki herkes rahatlikla diyete gore beslenebilir. Diyet icin her zaman 'kisiye ozeldir' deriz. Kisilerin yasam tarzina, aliskanliklarina gore duzenlenen bir diyette, ev halki icin fazla bir degisiklik olmayacaktir.
Damak zevkimizin ve beslenme aliskanliklarimizin kucuk yaslarda sekillendigi goz onune alinirsa, cocuklara tatliyi sevdirmemek mi gerekir?
Ailenin beslenme sekli, cocugun aliskanliklari konusunda etkilidir. Cocuklari tatliyla odullendirmemek, tatliya yoneltmemek gerekir. Hic kimsenin dogrudan tatliya ihtiyaci yoktur. Tatlidan almamiz gerektigini savundugumuz sekeri, ekmek veya ekmek yerine gecen karbonhidrat grubundan da alabiliriz.
Pek cok diyetin monusunde soda yer aliyor. Gunluk soda tuketimi ne kadar olursa, zararli degildir?
Acikcasi ben diyetlerde pek soda icilmesi taraftari degilim. Cunku sodadan aldigimiz mineralleri sadece saglikli beslenerek de yeterli miktarda alabiliriz. Ayrica, icerisinde bulunan yuksek orandaki sodyum (Na) yuzunden, fazla miktarda tuketilen soda ile vucutta fazla sodyum birikimi olusabilir. Bu da tansiyon hastalari icin istemedigimiz bir durumdur. Zaten toplumumuzda tuz tuketimi gereginden fazla oldugu icin ayrica bir tuz yuklemesine gerek yoktur.
Pek cok kisi zayiflamak icin ac karnina maydanoz suyu, limon suyu iciyor. Bu yontemlerin bilimsel bir aciklamasi, dayanagi var mi?
Kesinlikle yoktur. Maydanoz suyunun diuretik, yani idrar sokturucu oldugu bilinmektedir. Insanlar vucutlarindan idrar cikisi oldugunda, siskinlikleri azaldigi icin zayifladiklarina inanir. Limonun ise, bagirsaklari calistirici etkisi vardir ama zayiflatici ozelligi yoktur. Sabahlari ac karnina icilen sicak ya da soguk suyun da zayiflatici ozelligi yoktur.
Kisinin tuvalet aliskanliklari kilosu uzerinde etkili midir? Kabizlik sorunu olanlar sismanliktan daha mi cok yakinir?
Kisinin tuvalet aliskanligi kilosuna etkin olabilir. Kabizlik bazi ����bolik hastaliklarin gostergesi olabilir. Bu nedenle, bu hastaliklar tedavi edilmediginde kabizlik devam eder ve ����bolizma yavaslar. Kilo verimi azalir.
Kisi kilo aldigi halde beden olcusunu koruyorsa, bu sismanlik adina endise edilecek bir durum degil midir?
Kilo aliniyorsa, beden olcusu onemli degildir. Beden hemen etkilenmeyebilir. Kilo alimi sadece bir isarettir. Dikkat edilmesi gerekir ve sebebi arastirilmalidir.
Yarim paket kepekli diyet biskuvi ince bir dilim ekmege es deger
Diyet urunler hakkinda ne dusunuyorsunuz?
"Nasil olsa diyet urun... Kilo aldirmaz" dusuncesiyle gerekenden fazla tuketilebiliyorlar... Diyet urunler sadece zengin lif kaynaklaridir. Yani, yuksek miktarda kepek ya da yulaf icerirler. Ama bunun yani sira, az miktarda da olsa iclerinde yag ve un bulunur. Yani, kisaca ekmek yerine gecerler. Diyet urunler yenildiklerinde kilo verdirmez, sadece tokluk hissi yaratirlar. Ornegin, yarim paket diyet kepekli biskuvi bir ince dilim ekmege esdegerdir. Fazla tuketildiklerinde kilo yapabilirler.
Tatlandirici kullaniminda bir sinirlama olmasi gerekli mi?
Tatlandirici kullanimini ben pek onermiyorum. Cayi ve benzeri tum icecekleri sekersiz icmek en sagliklisi. Ama bazi kisiler 'ben sekersiz yapamam' derlerse, o zaman tatlandirici oneriyorum. Tatlandirici kullaniminda tatlandirici maddenin turu cok onemlidir. Ozellikle sakarin iceren tatlandiricilar degil de, aspartam iceren tatlandiricilar kullanilmasi onemlidir.
Sizin formda kalma sirriniz ne? Nelere dikkat ediyorsunuz?
Saglikli besleniyorum. Yani, kesinlikle ogun atlamiyorum, dengeli besleniyorum. Ara ogunlerde meyve tuketiyorum. Bol su iciyorum. Katki maddesi iceren ve yagli olan tum yiyeceklerden uzak duruyorum.