8 Nisan 2007 Pazar

Sorularla bobrek taslari ...






Ulkemizde en yaygin saglik problemlerinin basinda gelen bobrek taslari, idrardaki kristallerin ust uste birikmesi nedeniyle olusur.






Kesin olarak nedeni bilinmemekle beraber siklikla sebep beslenme aliskanliklari, az sivi alimi, genetik faktorler, bazi ilaclar ve hastaliklar olarak siralanabilir. Farkli taslarda farkli sebepler olabileceginden tasin laboratuar analizi onem tasir. Burada amac, laboratuar analizlerinin sonucuna gore ileride taslarin yeniden olusmasini engellemek veya geciktirmektir.

Uriner sistem taslarinin cogu spontan olarak kendiliginden dusme egilimindedir. Taslar yillar boyu hicbir belirti vermeden gizlice bobrekte kalabilecegi gibi bobrekten mesaneye gecisinde siddetli agri verebilir. Bazen taslar idrarda gozle gorulebilen ya da bazen sadece idrar analizinde gosterilebilen kanamalara yol acabilir. Bazi hastalarda hayatin ilerleyen yillarinda tekrarlayici bobrek taslari olabilir. Gelecekte ortaya cikabilecek durum hakkinda detayli bilgi ve tavsiyeler icin mutlaka isin uzmani urolog ile irtibata gecilmelidir.

Bobrek taslarinin safra kesesi taslariyla herhangi bir iliskisi yoktur. Ikisi ayri sistemden kaynakli taslardir ve yapilari farklidir. Safra kesesi tasi olan bir hastada bobrek tasi gorulme olasiligi artmaz.

BOBREK TASI NEDIR?
Yasamsal faaliyetlerimizin devami icin gerekli olan biyokimyasal islemlerin sonunda olusan atik maddelerin vucuttan atilma yerlerinden biri de bobreklerdir. Ayrica vucut icin gerekli bazi maddelerin seviyesinin ayarlanmasi da bobrekler tarafindan yurutulur. Bobrek taslari idrarda cozulemeyen ve atilamayan kristallerin bir araya gelmesiyle olusur. Normalde idrarda kristal ve tas olusumunu engelleyecek bazi kimyasal maddeler vardir. Fakat bazi insanlarda bu engelleyici mekanizma tam olarak calisamayabilir ve bu kisilerde tekrar edici idrar yollari taslari gorulur. Taslarin olculeri oldukca degisken olabilir ve bobrekten mesaneye dogru ilerleme egilimindedirler. Tasin idrar akisini tikamasi ve hareket etmesi durumunda agri kanama ve enfeksiyon gelisebilir.

BOBREK TASLARI KIMLERDE OLUSUR?
Her insanda tas olusma riski vardir. Siklikla 20 - 50 yaslarinda gorulurken 30�lu yaslar hastaligin en sik goruldugu yas grubudur. Erkekler kadinlara gore 3 kere daha fazla risk altindadir.

TASI OLUSTURAN SEBEPLER NELERDIR?
Tasi olusturan kesin neden bilinmemekle beraber risk faktorleri sunlardir:
idrar yolu enfeksiyonu
bobrekteki yapisal bozukluklar
bobrek hastaligi olanlar (renal tubuler asidoz, kistik bobrek hastaligi...)
beslenme aliskanliklari
yetersiz sivi alimi
sicak iklim kusaginda yasamak
hiperkalsiuri, sistinuri, hiperokzaluri, hiperurikozuri
bazi ilaclar (asetazolamide, anti viral ilaclar....)
bazi bagirsak hastaliklari (inflamatuar bagirsak hastaligi...)
genetik faktorler
gecirilmis bagirsak ameliyatlari ( jejono ileal by-pass )
����bolik hastaliklar (orn. Hiperparatiroidizm, gut hastaligi...)

TASLI HASTALARDA BULGULAR NELERDIR?
Idrar yolu taslari hicbir bulgu vermeden gelisebilecegi gibi bazen ciddi bulgularda vermektedir.
En sik gorulen yakinma agridir. Bu agri bazen cok siddetli olabilecegi gibi bazen rahatsizlik vermeyen agrilar seklinde de olabilir. Karakteristik agri, kolik diye adlandirilan ve bogur bolgesinden baslayip one dogru ilerleyen, kasik ve testislere de yayilabilen agrilardir. Agri tasin hareket etmesine veya uriner sistemin tikanmasina bagli olarak gelisir.
Kan: Bazen gozle gorulebilecek kadar olurken bazen de sadece mikroskopik incelemede gorulur.
Bulanti ve kusma: Tas�in yaptigi agriya bagli gelisen mide-bagirsak sistemindeki hareket azalmasina bagli olarak gelisir.
Idrar yapma da zorluk gorulebilir.

Hiç yorum yok: