Uyuz

Halk arasinda ''Gidisik'' adi verilen hastalik, yalniz insanlarda yasayabilen ve gozle gorulmeyen boceklerde bulasan, cok kasintili bir hastaliktir.
Insandan insana; ayni yatakta yatmak gibi uzun sureli temasla veya carsaf, camasir gibi ortak kullanilabilen esyalarla bulasabilir. Ilk kez uyuz olanlarda kasinti 20 - 30 gun sonra, daha once gecirenlerde ise cok kisa surede ortaya cikar.
Kasintinin siddeti, yayginligi, gece artmasi ve ailesel ozelligi cok tipiktir. El parmak aralari, dirsekler, karin, kalca, cinsel organlar, memeler en cok yerlestigi bolgelerdir. Yogun kasinti izleri ve az sayida bocegin kazdigi tuneller gorelbilir.
Asiri kasinti, mikrop kapmalara veya egzama gelisimine neden olabilir. Bebeklerde ve bagisiklik sistemi zayif olan kimselerde, normalde tutmadigi sacli deri, avuc ici, ayak tabani gibi alanlarda yerleserek, daha siddetli olabilir. Her insanda hastaliga yakalanma olasiligi aynidir; fakat, ayni ev icerisinde cok sayida insanin yasadigi, yatili misafirligin sik oldugu kesimlerde yayilma daha hizli olur. Tedavisi cok zor olmasa da ugrastiricidir ve titiz bir uygulama gerektirir.
Birinci ilke; bir kisinin hasta oldugu bir evde herkesin tedavi olmasi, ikincisi ise bulasma kaynaklarinin dezenfeksiyonudur. Camasir ve carsaflar kaynatilabilir, kaynatilamayan esyalar, kizgin utuyle utulenebilir veya bir hafta insandan uzak kalacak sekilde, ����l veya plastik bir kapta saklanarak; insan disinda uzun sure yasayamayan boceklerin olmesi saglanir. Uzun arastirmalara karsin uyuzun igne veya hap seklinde, yaygin deyisle ''icten kesecek'' bir tedavisi bulunamamistir. Bu nedenle deriye surulerek bocekleri olduren ilaclar kullanilir. Uygulamada en onemli nokta, bocegin sevmedigi bas ve yuz disinda, ilaclarin tum vucuda onerilen araliklarla surulmesi ve tedavi suresi icinde bolgenin, ilacsiz kalmamasidir. Bu sure, ilaclara gore 12 - 72 saat olabilir. Onemli olan, erken donemde doktora basvurup; hastaligi, cevreye yayilmadan ve baska sorunlara neden olmadan denetim altina alabilmektir