8 Nisan 2007 Pazar

HasTalik HasTaSi Olmak .. Hipokondriazis nedir?

Hastalik Hastasi Olmak

* Hipokondriazis nedir?
Hipokondriazis bir kisinin zamaninin buyuk bir bolumunu alacak sekilde hastalik ve saglik konulari ile asiri ugrasmasini belirtir. Bu kisilerde fiziksel bir bozukluk olmadigi halde, ciddi bir bicimde hasta oldugu kaygisi vardir. Surekli doktora giderler. Hastalar duygu durumu ile ilgili bir soru soruldugunda, hemen fiziksel yakinmalari dile getirir. Kisilerin buyuk bir bolumu duygularini ifade yonunden Sifneos'un 'aleksitimi' tanimina uyar. Aleksitimili kisiler duygularini kelimelere dokemez, ancak belirtiler uzerinde en ince ayrintisina dek durur. 1967'de Sifneos, psikosomatik hastaligi olanlarin buyuk bir bolumunun duygularini sozcuklerle tanimlayamadiklarina dikkati cekmis ve bu davranissal ozellik icin Yunanca'dan gelen 'aleksitimi' (duygular icin soz yoklugu) terimini kullanmistir.

* Hipokondriazisin nedenleri nelerdir?

Bu aciklamalara gore, hipokondriyak belirtiler ego savunma duzenekleri ile olur. Bu kisiler hem hastaliktan hem de bunun sonuclarindan korkarlar. Ancak, ayni anda hasta rolunun saglayacaklarindan yararlanmak icin hasta olmayi bilinc disi olarak arzu ederler. Hastalik ayrica kisinin yasayabilecegi cinsel, sosyal veya mesleki basari gibi konulardaki sorunlari, eksiklikleri temsil eder ve aciklar. Bu da genetik etkenleri akla getirmektedir. Diger onemli bir gozlem de bu kisilerde siklikla altta affektif hastaliklarin bulunmasidir. Affektif hastaliklara karsi duyarlilik artisi genetik etkenleri dusundurmektedir. Cevresel etkenler hipokondriazise katkida bulunabilir. Insanlarin duygu ve davranislarinda, kultur onemli bir belirleyicidir. Stres karsisinda psikolojik aciklamalari onemsemeyen kulturlerde somatizasyon egilimi daha fazladir. Altta yatan psikiyatrik bozukluk, cogunlukla depresyondur. Depresifler agri dahil bircok somatik belirti gosterir. Bu belirtiler, birincil hipokondriazis ve altta yatan bir fiziksel hastaligin belirtileri olabilir. Hipokondriasis, psikolojik kokenli agri bozukluklari ve kaygi bozukluklari ile birlikte gorulebilir.

* Somatizasyon bozuklugu ile hipokondriasisin farki nedir?
Somatizasyon bozuklugunda gercek fizik belirtiler vardir. Hipokondriasiste ise, boyle bir durum olmaz. Kendi beden sagligi ile asiri ugras vardir.

* Somatizasyon bozuklugu ve hipokondriazis nasil tedavi edilir?
Psikosomatik hastaliklarin inceleme ve sagaltiminda birincil yetki ve sorumluluk, kuskusuz hastaligin ortaya ciktigi sistemle ilgili uzmanlik dalinindir. Bunun yaninda, hastalik nedenleri arasinda, kalitsal ve dirimsel ozelliklerle birlikte ruhsaltoplumsal zorluklarin etkileri de yadsinamaz bir gercektir. Ilgili uzmanlik dalinca incelemeleri yapilmis, tanisi konmus olgularin ruhsal toplumsal durumlari arastirilmali ve degerlendirilmelidir. Ozellikle kisinin ruhsal-cinsel gelisme ve olgunlasma duzeyi, kisilik yapisi, benlik gucu ve kullandigi savunma duzenekleri, karsilastigi stres etkenlerinin niteligi ve niceligi, suresi ve surekliligi birlikte ele alinarak psikodinamik tanimi yapilmalidir. Ilgili uzmanlik dalinin saptadigi sagaltim ilkelerine ek olarak; ruhsal sagaltim (psikoterapi) yontemleri de uygulanmalidir. Rahatsizlikta stres etkenlerinin cogaldigi donemlerde yeni sik�yetler olusabileceginden, duzenli araliklarla seyreden bir tedavi gereklidir. Tedavide kisinin duygularinin daha acik ve rahat ifadesi, sik�yetlerinin kokenlerinin kisinin kendince anlaminin anlasilmasi, kisinin kendisi, cevresi ve gelecege bakisindaki olumsuz algilamalara yonelik terapi uygulanir. Psikoterapi sureci icinde; "Bu kisi bu hastaliga yasaminin bu doneminde neden ve nasil yakalandi?", "Simdi bu kosul ve olanaklarla ne yapabilir?", "Degistirebilecegi gercekler nelerdir, nasil degisebilir?", "Elinde bulunan degerler ve secenekler nelerdir, nasil kullanilabilir?", "Degistiremeyecegi gerceklere nasil uyum saglayabilir?" gibi soru ve sorunlara gercekci yanitlar ve cozumler aranmalidir. Bireysel terapi ile bu kisilerin iletisimlerde duygularini, isteklerini, beklentilerini sozel olarak ifade etmesi, ikincil kazanclarin azaltilmasi, yakinmalarinin kokenlerinin gosterilmesi ve sik�yetlerinin olusum mekanizmalarinin belirtilip, sorunlarla uygun bir sekilde basa cikma stratejileri gelistirmeleri uzerinde calisilir. Ayrica, uygun ilac sagaltimi da (psikofarmakoterapi) eklenebilir.

Hiç yorum yok: