Migren Nedir? Migren'i Anlamak

Migren Nedir ?

Migren, cogunlukla ataklar halinde gelen bir bas agrisi tipidir. Ataklar 4 saatten 72 saate kadar degisen uzunluklarda olabilir. Kisi ataklar arasinda kendini tamamiyle normal hisseder, ancak bir sonraki atagin endisesi icindedir. Eskiden "sadece bir bas agrisi tipi" olarak gorulen migren, artik basli basina bir norolojik hastalik olarak kabul edilmektedir.
Migren agrisi genellikle orta siddette ya da siddetlidir ve kisinin normal aktivitelerini engelleyebilir, hem migren yakinmasi olan kisinin hem de yakinlarinin yasam kalitesini bozabilir. Bas agrisi zonklayici ya da nabizla birlikte atan sekilde hissedilebilir ve basin tek bir yaninda yerlesebilir. Bulanti, kusma, isiga veya sese karsi hassasiyet bas agrisina eslik edebilir.

Migren kadinlarda erkeklerden daha sik gorulur; kadinlarda %18.6 ve erkeklerde %6.5 oraninda gorulmektedir. Yapilan calismalarda bir hekim tarafindan tani konulmamis olan migren hastasi oraninin kadin hastalarda %59'a, erkeklerde ise %70'e ulastigi gozlenmistir.

Bircok kiside agri ve diger semptomlar o kadar siddetlidir ki, sadece karanlik bir odada yatip uyumak isterler. Bu da gunluk yasantiyi aksatir. Oysa ki migren ilacla tedavi edilebilir. Gunumuzde migreni onleyen ya da tedavi eden cok sayida ilac bulunmaktadir.

Migrenin Nedeni Nedir?

Migrenin neden ortaya ciktigi tam olarak bilinmemektedir. Migrenin beyindeki kan damarlari ve elektriksel sinir uyarisini ileten kimyasal maddelerdeki degisikliklere bagli oldugu dusunulmektedir, ancak bu degisikliklerin neden olustugu konusunda arastirmalar halen surmektedir. Migren gelisme egiliminin kalitimla gecip gecmedigini bilmiyoruz. Calismalara gore, eger anne-babadan birinde migren varsa, cocukta da olma olasiligi %40'tir. Eger her ikisinde de migren varsa, cocukta da %75 olasilikla migren gorulecektir. Tek yumurta ikizlerinde cift yumurta ikizlerine gore migrene yatkinlik daha fazladir.
Bircok kadinda adet kanamasindan hemen once ostrojen hormonu duzeylerinin azalmasi migren agrisina yol acabilir.
Bircok faktor migreni baslatabilir. Bu tetikleyici faktorlere karsi duyarli olan kisiler, bu faktorlerden uzak durarak migrenin getirdigi kisitlamalardan buyuk olcude kurtulabilirler.

Migreni Tetikleyen Faktorler

Yiyecekler:
Eski peynir, cerez, cikolata, yogurt, sogan, incir, karaciger, kafeinli yiyecekler, monosodyum glutamat (MSG), tutsulenmis (fume) ya da salamura balik/et, koruyucu madde olarak nitrat/nitrit eklenmis gidalar (sosisli sandvic, sucuk, salam)
Icecekler:
Kahve, cay, kafeinli mesrubatlar, diyet soda, alkollu ickiler (ozelikle kirmizi sarap, bira, viski)
Katki maddeleri:
Sodyum nitrit (sosisli sandvic, islenmis etler), monosodyum glutamat (MSG) (Cin yemekleri ve bircok restoran yemekleri), aspartam (sakizlar, diyet icecekler, et, sut, yumurta ve bircok protein iceren besinde aspartam vardir), tiramin (eski peynir, kirmizi sarap, bakla, salamura edilmis veya islenmis yiyecekler), fenolik flavonoidler (elma, kabuksuz meyvalar, uzum)
Ilaclar:
Antibiyotikler (tetrasiklin, griseofulvin), antihipertansifler (nifedipin, kaptopril), hormonlar (oral kontraseptifler, ostrojenler), histamin-2 blokerleri (simetidin, ranitidin), vazodilatorler (nitrogliserin, izosorbid dinitrat)
Duyusal ve Duygusal Uyaranlar:
Titresen/parlak/fluoresan isiklar, parlak gun isigi, kokular (parfum, kimyasal maddeler, sigara), endise, asiri uzulmek veya asiri sevinmek, depresyon, asiri heyecan, stresten veya baskidan kurtulma
Yasam Tarzi Degisiklikleri:
Zaman farki, cok fazla ya da az uyumak, ac kalmak, kafeinsiz kalmak, asiri egzersiz yapma, fiziksel veya zihinsel yorgunluk, one egilmek (orn. bahce isleri yaparken), agirlik kaldirmak veya zorlanmak, rutin yasam biciminde degisiklik (orn. vardiya calismasi veya tatiller), cok fazla veya cok az uyku, alerji, cinsel yonden uyarilma, sigara.
Digerleri:
Adet donemi, hava/mevsim/barometrik basinc degisiklikleri, deniz seviyesinden cok yukarida bulunmak
Migreninizi hangi faktorlerin tetikledigini bilmeniz onemlidir. Bunun icin atak geldigi sirada neler yiyip ictiginizi dusunebilirsiniz. Bunun icin bir migren gunlugu tutmak uygun olabilir.
Bu gunlukte, "Olasi tetikleyiciler" kismina en son aktivitelerinizi, diyet, stres ve ilaclari yazin. Bunlar sizin neyin migrene yol actigini anlamaniza yardim edecektir. Boylece hem nelerden uzak durmaniz gerektigini gorur, hem de bu gunlugu doktorunuza gosterebilirsiniz.

Migrenin Belirtileri Nelerdir?

Baslangicta bir bas agrisinin migren mi, yoksa "siradan" bir bas agrisi mi oldugunu soylemek zor olabilir. Migren ataklarini diger bas agrilarindan ayirabilen ozellikleri sunlardir:

� Orta siddette ya da siddetli agri


� Bulantinin eslik etmesi
� Kusmanin eslik etmesi
� Isiga ve sese duyarlilik (bazen kokuya duyarlilik)
� Zonklayici, nabiz gibi atan agri
� Agri asil olarak tek taraflidir
� Agri hareketle artar

Bazi kisilerde migren agrisindan once 10-30 dakika surebilen bir aura donemi olur. Aura parlak isik cakmalari, titrek, renkli zikzak cizgiler, kor noktalar ya da bir tarafta gorme kaybi gibi gorsel degisiklikleri icerebilir. Aura ayrica kollar veya bacaklarda karincalanma ya da uyusmayi veya bas donmesini de icerebilir. Auranin nedeni hala bilinmemektedir.



Belirtilerinizin baska bir fiziksel sorundan degil migrenden kaynaklandigindan emin olmak icin, doktora gitmelisiniz. Belirtilerinizi gozden gecirdikten ve sizi muayene ettikten sonra doktorunuz migren oldugunuzu soyleyecek ya da diger olasiliklari ekarte etmek icin ileri testler isteyecektir.

Migren Nasil Tedavi Edilir?

Gunumuzde, devam eden arastirmalar sayesinde hekimler migren hakkinda daha fazla sey biliyor ve migreni onlemek ya da tedavi etmek icin daha fazla secenek bulunuyor. Cok sik atak geciren migren hastalari icin hekimler siklikla onleyici ilac tedavisini tercih etmektedir. Tedaviler hekimlerin onerdigi sekilde uygulaninca ataklarin sikligi ve siddeti azalabilmektedir. Ayrica migrenin ilac disi tedavi yollari da ilac tedavisine destek olarak kullanilmaktadir.

Migren gunluk hayatinizi engelleyebilir; calismayi, aile hayatini veya hobileri olumsuz yonde etkileyebilir. Migrenin neden oldugu tum guclukleri gozden gecirin ve doktorunuzla konusun, boylece migreniniz icin en dogru olani yapabilirsiniz.