Buyume ve gelismenin seyrindeki sapmalar, ciddi tibbi bozukluklarin onemli gostergeleri olabilir. Anne babalar bir sorundan kuskulanmadiklari zaman bile, siklikla birseylerin yanlis oldugunu gosteren ilk ip uclarini verirler. Her saglam cocuk izlenmesinde dogru boy ve agirlik olcumleri yani sira yasamin ilk yilinda her muayenede bas cevresi olcumleri yapilmalidir. Duzenli ve birbirlerini izleyen olcumler tek olcumlerden cok daha yaralidir, cunku belirli bir cocukta saptanan degerler normal sinirlar icinde olsa bile cocugun kendine ozgu buyume grafiginden sapmalar belirlenebilir.
Cocuklarin boy, tarti ve bas cevresi degerlerinin izlenmesiyle buyume degerlendirilirken, sosyal davranislarin ve norolojik ( sinir sistemi ile ilgili ) degisikliklerin takibi, normal gelisme surecinden sapmalari cok gec olmadan tespit etmek icin yararlidir. Buna gore, buyuyen cocugun degisik yaslarda sergiledigi kimi davranis ve becerilerin yasa uygunlugu degerlendirilerek, normalden sapmalar varsa daha ileri arastirmalar yapmak icin harekete gecilmelidir.
Ayni yastaki cocuklarin tarti ve boy degerleri tipatip ayni olamayacagi gibi, ayni norolojik gelisim ozelliklerini sergilemezler. Bu nedenle yasa uygun beceriler degerlendirilirken, her bir cocugun istenen tum hareketleri yapmasi beklenmez.
1. Ay
Oturur durumdayken basini arasira dik tutar. Yuzukoyun yatirildiginda basini kaldirabilir. Seslere tepki gosterir.
2. Ay
Oturtulunca basini dik tutabilir. Yuzukoyun yatirilinca hem basini hem de omuzlarini kaldirabilir. Hareket eden cisimleri gozleriyle izleyebilir. Annesinin kendisiyle konusmasina gulumser ve ses cikararak yanit verir.
3. Ay
Yuzukoyun yatirildiginda kollarina dayanarak dogrulabilir. Hareket eden cisimleri basini cevirerek izler. Eline verilen cingirakla oynayabilir, ancak dusururse alamaz. "A-gu" sesleri cikarabilir.
4. Ay
Elleriyle oynar. Elleriyle nesnelere uzanir, ancak yakalayamaz. Eline verilen kalemi tutabilir. Cagrilinca donup sesin geldigi yone bakar. Kahkaha ile guler.
5. Ay
Yattigi yerde yuvarlanip ters doner, oturtulurken saga sola sallanir. Eliyle uzandigi nesneleri yakalar. Ayagini agzina goturebilir. Aynada kendisini gorunce guler, sevinir.
6. Ay Destekle oturabilir. Eline verilen kasikla masaya vurur. Sevdigi ve sevmedigi yiyeceklere tepki gosterir. Yabancilari ayirt edebilir. "Cee !" yaparak oynar.
7. Ay
Iki elinde de birer nesne tutabilir. Nesneleri bir elinden digerine aktarabilir. Verilen herseyi agzina goturur. Kendi kendine biskuvi yiyebilir. Aynadaki goruntusunu tutmak ister.
8. Ay
Kisa bir sure desteksiz oturabilir. Esyalari yere atarak oynar. Iki heceli sozcukler soyleyebilir.
9. Ay
Uzun sure yalniz basina oturabilir. Bir yere tutnarak ayakta durabilir. Bas parmak ve isaret parmagi arasinda kucuk bir nesneyi tutabilir. "Anne, baba" gibi iki sozcuk soyleyebilir.
10. Ay
Yatarken kendi kendine oturur duruma gecebilir. Yardimsiz ayaga kalkabilir. El cirpar el sallar. Giyidirilirken yardimci olur. Bardaktan su icebilir. Isittigi sozleri yinelemeye calisir.
11. Ay
Cesitli nesneleri kaplar icine koyabilir. Basit emirleri anlamaya baslar.
12. Ay
Elinden tutulunca yuruyebilir. Cevresindekileri gulduren davranislarini tekrarlar. Kitaplardaki resimlere ilgi gosterir. Istenince oper.
13. Ay
Kalemle cizgi cizebilir. Bir elinde iki ayri nesne tutabilir.
15. Ay
Yardimsiz yuruyebilir. Elinden tutuldugunda merdiven cikabilir. Iki kupu ust uste koyabilir. Ayakkabilarini cikarabilir. 6-7 sozcuk soyleyebilir.
18. Ay
Sendeleyerek kosar. Kendi kendine sandalyeye cikarak oturabilir. Uc kupu ust uste koyabilir. Kasik kullanabilir. Bir kitabin sayfalarini karistirabilir. 8-10 sozcuk soyleyebilir. Kakasini soylemeye baslar.
21. Ay
Kendi kendine merdiven cikabilir, elinden tutuldugunda inebilir. 5-6 kupu ust uste koyabilir. Bedeninin cesitli parcalarini gostebilir. Iki sozcuklu tumceler kurabilir.
2 Yas
Kendi kendine merdiven inebilir. Topu atabilir, tekme vurabilir. 7-8 kupu ust uste koyabilir. Corap ve ayakkabilarini giyebilir. Cisini haber vermeye baslar.
2,5 Yas
Ayaklarini birer birer kullanarak merdiven inip cikabilir. 9 kup ust uste koyar. Kapali sekil cizer.
3 Yas
Uc tekerlekli bisiklete biner. Daire seklini kopya eder. Yasini ve cinsini bilir.
5 Yas
Sek sek oynar. Ucgen cizer, dort renk bilir. Ona kadar sayar. Giyinip soyunur. Cogul ifadeler kullanabilir. 6 kisimli adam cizer.
Sevgili anne ve babalar,
Size sundugum norolojik gelisim basamaklari listesinde belirtilen her beceriyi cocugunuzun yapmasini beklemeyiniz. Ancak normalden sapmalar varsa, doktorunuza basvurarak norolojik durumunun degerlendirilmesini saglayiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder