Bu baslikta eskiden epilepsi (sara) krizlerini onlemek amaciyla yapilan bir cesit cerrahi mudahale olan beynin corpus callosum’dan ikiye ayrilmasi durumunda ortaya cikan ilginc durumlari ele almak istiyorum.
Corpus callosum icin kisaca “kesildiginde split brain (boluk beyin) durumu ortaya cikan beyindeki sol lob sag lob arasi baglanti maddesi” diyebiliriz. Split brain’e sahip insanlarla yapilan deneylerde bir ornegi de yabanci el sendromu olan ilginc durumlar ortaya cikmaktadir. Bir diger deney soyledir:
(once on bilgiler) Yazmak icin sag elini kullanan insanlarda konusma merkezi %96 oraninda beynin sol lobundadir. Gozlerimizden gelen sinirler ise her insanda contralateraldir, yani sol gozun gordugunu sag lob ile, sag gozun gordugunu sol lob ile algilariz.
Split brain’e sahip (ve sag elini kullanan) kisiden once eliyle sol gozunu kapatmasi istenir ve kendisine bildik bir nesne gosterilir (ornegin cakmak). Cakmagi sag gozuyle goren kisi (bu bilgi sol beyin lobuna yani konusma merkezinin oldugu kisma gittigi icin) kolayca bunun ne oldugunu soyleyebilmektedir. ancak ayni kisiden sag gozunu kapatmasi istendiginde ve gene bildik bir nesne gosterildiginde (ornegin kalem) kisi ikinip sikilmakta, hicbir sey soyleyememektedir. Karsisindaki seyin ne oldugunu gayet iyi bilmektedir, alip yazabilir ornegin kalemle, ama soyleyemez ne oldugunu, cunku gorsel bilgi ile konusma fonksiyonu arasindaki bag kesilmistir. Kisi bunun ne oldugunu sag beyniyle, adinin nasil soylenecegini ise sol beyniyle bilmektedir. Peki sizce ortada gercekten sadece bir kisi mi vardir?
Yabanci el sendromu ise epilepsi hastalarinin krizlerden kurtulmak amaci ile, beyinlerinin iki yarisi arasindaki baglantiyi kesen bir ameliyat gecirdikten sonra, sol ellerinin kontrolden cikmasi durumudur. Hizla giderken arabanin direksiyonuna kirmak, yazi yazan sag eli engellemek ve hatta gece uykuda kisiyi bogmaya calismak gibi garip huylar gelistiyor sol el bu ameliyattan sonra ve ancak sag elin ya da diger insanlarin fiziksel baskisi sonucunda sakinlesebiliyor…
Rahatsiz edici bir goruse gore, beyinlerin baglantisi kesildikten sonra, iki ayri kisilik bir digerinin baskisindan kurtularak kendi yarikuresinde kralligini ilan ederek vucudun farkli bolgelerinin kontrolunu eline geciriyor…
alinti..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder